Наманган мухандислик-курилиш институти транспорт факультети энергетика кафедраси битирувчиси

3.3 Ўзбекистон энергетикасини яшиллаштириш бўйича янги лойиҳалар.
 
Иқтисодий тадқиқотлар Маркази маълумотларига кўра, 2020 йилдан 
сўнг суюқ углеводородлар танқислиги ўсиб боради ва 2030 йилга бориб 
энергетика ва мамлакат иқтисодий хавфсизлигига таҳдид солади (йилига 4,5 
млн тоннани ташкил этиши мумкин).
2020 йилдан сўнг табиий газни қазиб олиш тўхтатилади, ички 
талабнинг ортиши экспортнинг тўхтатилишига олиб келади. 2030 йилдан 
сўнг мамлакат энергетик барқарорлигини таъминлаш учун йилига мамлакат 
энергетик балансининг 21% ини ёки камида 12-13 млн. тонна нефтга 
эквивалент муқобил энергия манбаларини алмаштириш керак бўлади. 
Ўзбекистонда муқобил энергетикани тадбиқ этишга қизиқиш кучли, муқобил 
энергетиканинг ривожланиши юқори технологиялар соҳасида минглаб янги 
ишчи ўринлари ташкил этилишига сабаб бўлади. Бундан ташқари, қуёш 
энергетикаси СО2нинг ҳавога чиқишини кескин қисқартириш ва экологияни 
яхшилаш имконини беради. 
Тошкентда бўлиб ўтган ТРМ ва ҚЭМ бўйича бизнес-форумда 
“ЎЗБЕКЭНЕРГО” ДАК яшил энергетикани ривожлантириш бўйича 
режаларини айтиб ўтди. Шундай лойиҳалардан бири 100 мегаватт қувватга 
эга бўлган Шамолбоғининг қурилиши ҳисобланади. 
Шамол боғи – бу кўп сонли шамол энергетик қурилмаси (ШЭҚ) 
ўрнатиладиган катта очиқ майдон. ШЭҚ шамол таъсирида айланувчи 
баландлиги 100 м. дан кўп, икки ёки уч парракли устун кўринишида бўлади. 
ШЭҚ аҳоли яшаш пунктлари атрофига ўрнатилади ва ишлаб чиқилган 
муқобил электроэнергетикадан фойдаланадилар. 
Бу лойиҳанинг мақсади Ўзбекистон ҳудудида электроэнергия ишлаб 
чиқаришда қайта тикланувчи энергия улушини оширишга мўлжалланган. 
Лойиҳани ички маблағлар ва грант инвестициялар ҳисобига амалга ошириш 
режалаштирилмоқда. 

---

81 
Бу қиммат лойиҳа ҳисобланади. У 8 м/с шамол тезлигида 15 йилда ўзини 
оқлайди. Бу каби объектнинг ишлаш вақти 20 йилни ташкил этади. Объектни 
утиллаштиришни назарда тутиб, лойиҳани ишлаб чиқишда экологик ташкил 
этувчини ҳисобга олиш керак. 
Қуёш электростанциясини қуриш “ЎЗБЕКЭНЕРГО” ДАКнинг иккинчи 
кенг қамровли лойиҳаси ҳисобланади. Йилига 110 млн. киловатт/соат 
қувватга эга бўлган станция қуриш режалаштирилган. Бу лойиҳанинг нархи 
250 млн. долларга тенг. 
Ўзбекистонда гелиоэнергетикани қўллаш салоҳияти катта. Шунинг учун 
маазкур йўналишнинг ривожланиши бир қатор афзалликка эга. Умуман, 
ноанъанавий қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш орқали 
“яшиллаштириш” сиёсатини олиб бориш 2050 йилга бориб энергия ишлаб 
чиқаришнинг умумий ҳажмида углеводородлар улушини 50% гача 
қисқартириш имконини беради.