Namangan Davlat Universteti Biotexnologiya fakulteti

Xajmiy analizning neytrallash usulida asosan metiloranj, lakmus va fenolftalein indiqatorlari nisbatan ko’prok ishlatiladi. Ularning eritmalardagi xususiyatini V. Osvald tomonidan 1894 yilda taklif etilgan indiqatorning ionlanish nazariyasi yordamida tushuntirishi mumkin. V.Osvald nazariyasiga muvofik indiqator kuchsiz kislota (yoki asos) bo’lib, uning molekulalari va molekula dissotsilanishidan hosil bo’lish ionlari bir-biridan fark kiluvchi rangga ega. Shuning uchun ham ular kislota asos indiqatorlar degan umumiy nom bilan ataladi.

• Xajmiy analizning neytrallash usulida asosan metiloranj, lakmus va fenolftalein indiqatorlari nisbatan ko’prok ishlatiladi. Ularning eritmalardagi xususiyatini V. Osvald tomonidan 1894 yilda taklif etilgan indiqatorning ionlanish nazariyasi yordamida tushuntirishi mumkin. V.Osvald nazariyasiga muvofik indiqator kuchsiz kislota (yoki asos) bo’lib, uning molekulalari va molekula dissotsilanishidan hosil bo’lish ionlari bir-biridan fark kiluvchi rangga ega. Shuning uchun ham ular kislota asos indiqatorlar degan umumiy nom bilan ataladi.

Kuchsiz asos bilan kuchsiz kislotalarni titrlash. Kuchsiz kislota eritmasini kuchli ishqor eritmasi bilan titrlashda olingan titrlash egri chizig’ining sakrash intervalida рН ning kislotali muxitga mos keluvchi qismining kiskarishini ko’zatdik. Aksincha kuchsiz asosni kuchli kislota eritmasi bilan titrlashda sakrash intervalida рН ning ishqoriy muxitga to’g’ri keluvchi qismining kiskarilishi ko’zatiladi. Kuchsiz kislota, kuchsiz asos bilan neytrallanganda sakrash intervalining ham kislotali, ham ishqoriy muxit tamonlardan kiskarishini ko’zatish mumkin. Buning natijasida titrlash egri chizig’idagi рН ning sakrash intervali deyarli yo’qoladi.

• Kuchsiz asos bilan kuchsiz kislotalarni titrlash. Kuchsiz kislota eritmasini kuchli ishqor eritmasi bilan titrlashda olingan titrlash egri chizig’ining sakrash intervalida рН ning kislotali muxitga mos keluvchi qismining kiskarishini ko’zatdik. Aksincha kuchsiz asosni kuchli kislota eritmasi bilan titrlashda sakrash intervalida рН ning ishqoriy muxitga to’g’ri keluvchi qismining kiskarilishi ko’zatiladi. Kuchsiz kislota, kuchsiz asos bilan neytrallanganda sakrash intervalining ham kislotali, ham ishqoriy muxit tamonlardan kiskarishini ko’zatish mumkin. Buning natijasida titrlash egri chizig’idagi рН ning sakrash intervali deyarli yo’qoladi.