Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar

“lazer parma
” bilan diametri 
lOmkm
bo'lgan o'ta ingichka 
teshik hosil qilish mumkin. Mexanik parmalash yo'li bilan bunday teshikni hosil qilib 
bo'lmaydi. Keramik taglikm teshishda
SO
2
impul’sli lazerdan foydalaniladi (diametri 
0,1mm
va undan katta hollar uchun). 
Yoqut impulsli yoki granat neodimli lazerlar o'ta kichik diametrli teshiklar hosil 
qilish uchun ishlatiiadi. Yuqorida keltirilgan misollardan lazer parmalashning afzalhklari 
haqida aniq tasavvur hosil qilindi. 
Lazer nurining yana bir muhim afzalliklaridan biri shundaki, bu nur yordamida
shisha to'siq orqali payvandlash jarayonini ham amalga oshirish mumkin. Masalan, 
elektron nur trubkaning ichida qandaydir simi uzilgan yoki kontakt buzilgan bo lsin, 
natijada trubka ishga yaramay qoladi, birinchi qarashda mutlaqo tuzatib bolmaydigan
nuqsonga duch kelindi, haqiqatan ham buzilish shisha ballon ichida vakuumda ro'y 
bergan. Hech qanday payvandchi buni oddiy usul bilan tuzata olmaydi. Ammo shu 
o'rinda lazer nuri yordamga keladi. Kerakli joyga lazer nurini yo'naltirib, nurni fokuslab 
shisha ballon ichidagi zarur payvandlashni amalga oshirish mumkin (rasm). 
Elektr lampochka tolalarini lazer nuri bilan payvandlash.
 
Hozirgi vaqtda lazer nuri sxemaning alohida qismlarim tayyorlashda ham yupqa
plyonkali sxemalaming parametrlanni moslashtirishda ishlatilmoqda Shuni ta'kidlash 
lozimki, hozirgi vaqtda lazer nuri yordamida rezistor, kondensator, induktivliklardan 
iborat plyonkali (pardali) sxemalar tayyorlanmoqda. 

---

Tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar (Ilmiy maqolalar to’plami) XVII
94 
Mikrosxemalarni sirtiga ishlov berish uchun mo'ljallangan foto shablonlami yoki 
mikrosxema komponentlarini taglikka purkash uchun mo'ljallangan shablonni 
tayyorlashda ham lazer nuridan unumli foydalanilmoqda.