Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

1882-yil ingliz kimyogari U.Tilden izoprenni polimerlab kauchuksimon moddani hosil qiladi va tabiiy kauchuk bilan izopren o’rtasida bog’liqlik borligini ko’rsatadi. Tabiiy kauchuk izoprenni polimerlash mahsuloti ekanligi va uning to’liq tuzilishi 1924-yilda nemis kimyogari G.Shtaudinger tomonidan aniqlandi.
2.2. Izoprenni fizik-kimyoviy xossalari.
Standart sharoitda izopren rangsiz uchuvchi suyuqlik bo'lib, qaynash nuqtasi -35, erish nuqtasi -146 va zichligi (suyuq holatda -20 da) 0,681 g / sm3. U amalda suvda erimaydi (0,029 mol%), lekin etanol, dietil efir, aseton va benzol bilan hamma nisbatda aralashadi. Izopren metil yoki etil spirti bilan qoʻsh azeotrop aralashmalar hosil qiladi. Izoprenning eng muhim xususiyati uning polimerlanish qobiliyatidir, bu sintetik izopren kauchuklarini olish uchun ishlatiladi:


Izopren Poliizopren

Spektroskopik tadqiqotlarga ko'ra, 50 ° C da ko'pchilik izopren molekulalari barqarorroq trans-konformatsiyada bo'ladi va molekulalarning atigi 15% sis-konformatsiyaga ega. Bu holatlar

orasidagi energiya farqi 6,3 kJ/mol. Past qutbli erituvchilarda natriy yoki kaliy kabi inisiatorlar ta'sirida izoprenning polimerlanishi 1,2-, 3,4- va trans-1,4-poliizopren hosil bo'lishiga olib keladi. Polyar bo'lmagan erituvchida litiy bilan polimerizatsiyani boshlash 94% sis-birliklarni o'z ichiga olgan kauchuk ishlab chiqarishga olib keladi:

Ziegler-Natta katalizatorlaridan foydalanish tabiiy kauchuk bilan deyarli bir xil kauchuk olish imkonini beradi. Stereokimyoviy nazorat bo'lmaganda izoprenni polimerizatsiya qilishda turli polimer mahsulotlarining hosil bo'lishi printsipial jihatdan mumkin. O'z-o'zidan polimerizatsiyani oldini olish uchun izopren gidroxinon kabi ingibitorlar ishtirokida saqlanadi.

Bularning tuzilishida ikkita qo’shbog’ bo’lganligi uchun ular birikish jarayonlariga etilen ugevodorodlariga qaraganda oson kirishadilar. Turli molekulalar 1,2-uglerod atomlariga (bunda qo’shbog’lardan biri uzulmaydi) yoki 1,4-uglerod atomlariga (bunda qo’shbog’lardan biri o’rtaga siljiydi) birikishi mumkin.

vodorodning birikishi.