Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi

 Biologik 
xususiyatlari:
 
Xitozan 
to`qima 
injineringida 
yangi 
to`qimaningrivojlanishiga 
ta`sir 
ko`rsatadigan 
va 
hujayralarga 
signallar 
yetkazibberuvchi sintetik matritsa sifatida foydalanilgan. 
 
Quyonda perikardiv jarrohlik amaliyotini o`tkazib, N,O – KMX nilan 
kovalent bog`lari orqali bog`langan dialdegid operatsiyadan qolgan to`qima asorati 

---

19 
tuzalishini tashqi salbiy ta`sirlarsiz kamaytirilishi aniqlangan. Bu mexanizm 
qanday borishi aniq emas. N,O – KMX ning bu funksiyasi juda ko`p faktorlarga 
bog`liq bo`lishi mumkin. N,O – KMX gidrofil va manfiy zaryadli bo`lganligi 
sabali, fibropektin oqsili past adsorbsion o`xshashlik namoyon qilishga moyil. 
N,O – KMX ning to`qimq jarohatlanishi bilan ta`sirni sezishda ishtirok 
etishi yoki oddiygina to`qima ajralishini ta`minlaydigan g`ov sifatida o`zini tutishi 
haqiqatga yaqin. N,O – KMX ning samaradorligi to`qimq tiklanishini cheklashi 
uchun quyonlarda ko`krak qafasi jarrohligi modelidan, kalamushlarda ko`krak 
qafasi
jarrohligi modelidan foydalanib ko`rsatib berilgan. KMX dan tibbiyotda 
yaralarni tuzalishini tezlashtirishda foydalaniladi. KMX ning xilma - xil hujayra 
xususiyatlarga ta`sirini o`rganish mobaynida, uning zharli xususiyatga ega emasligi 
ham aniqlangan bo`lib, kalamushlarda etimologik va gistologik parametrlar orqali 
bu ish amalga oshirilgan. 
Antioksidantligi:
 
Xitozan va uning hosilalarining antioksidantligi shuni 
ko`rsatadiki polimer zanjirlardagi faol amin va gidroksil guruhlar erkin radikal 
izlashda ishtirok etishi mumkin va unig antioksidantligiga hissa qo`shadi.
Polimer zanjirlaridagi, molekulyar massa bilan birgalikda, aminoguruhlar, 
faol gidroksil guruhlarning tarkibi karboksimetil xitozan va uni hosilalarining 
antioksidantligiga ta`sir qiladi.