Namangan davlat universiteti pedagogika fakulteti maktabgacha ta

Oliy  ma`lumotlilar. Bitiruvshilarning mutlaq ko’pshiligi xalq xo’jaligining 

turli sohalarida samarali mehnat qiladilar. Oliy ma`lumotli mutaxassislar soni 

jihatidan Yaponiya jahonda ikkinshi o’rinda turadi: ming ishshiga 190 oliy 

ma`lumotli mutaxasis to’g’ri keladi. Bu ko’rsatkish AQSh da har ming kishiga 

294, Buyuk Britaniyada 138, Fransiyada 115 nafardir. 

Bitiruvshilarga eng yuqori haq to’lanadi. Erkaklarga nisbatan ayollar 

bajarilgan bir xil ish ushun 10 foiz kam haq oladilar. 

Muammolar va rejalar.  Yaponiya ekonomika va texnologiya sohasida 

katta yutuqlarni qo’lga kiritdi. 

Bunga sabab aholi bilim darajasining yuqoriligidir. Yaponiya ta`limining 

asosiy maqsadi va mazmuni aholini zamonaviy texnik va texnologik jarayonlar 

bilan jihozlangan hozirgi zamon sanoatida samarali ishlashga moslashtirishdir. 

Mamlakatda maktabga muhim ijtimoiy vazifani bajaruvshi, jamiyatning olg’a 

siljishini ta`minlovshi dargoh deb qaraladi va xalq tomonidan e`zozlanadi. 

YApon ta`limi muammolaridan biri yuqori baho ushun kurashdir. Lekin bu 

intilish hamisha ham oqilona hal bo’lavermaydi. Shunki yuqori toifali oliy o’quv 

yurtlariga faqat badavlat oilalarning bolalarigina kiri o’qiydilar. 1960 yillardan 

boshlab shu muammo atrofida noroziliklar kushayib bormoqda. Fuqarolar xususiy 

---

31 

 

bilim maskanlarini kengaytirib, davlat tasarrufidagi o’quv yurtlarini ko’paytriishni 

talab qilmoqdalar. 

1984 yilda Yaponiya hukumati ta`lining muvaqqat qo’mitasini tuzdi. Xuddi 

shu yili Yaponiya o’qituvshilari Kengashi ta`limni isloh qilish bo’yisha o’z 

kengashini ta`sis etdi. 

Isloh loyihasida quyidagilar bor: 

-  tinshlik va xalqaro birdamlik; 

-  inson huquqlari va ijtimoiy tenglik; 

-  bilim olishga umrbod huquqiy kafolat; 

-  ta`limda mustaqillik, o’zaro tajriba almashish, muloqot; 

-  islohotni amalga oshirishda xalqning keng ishtirokini ta`minlash. 

Bu kengash tarafdorlarining fikrisha, bilim olish majburiy emas, huquqiy 

bo’lishi, bilim olish intiluvshilar birikishlari,  uning taraqqiyoti ushun 

kurashuvshilar kerak. Har holda, yapon ta`limi konsepsiyasida yaqin kelajakda 

o’zgarishlar bo’lishi ham ko’zda tutilmoqda. 

Yaponiya talimi   tizimidagi: 

- bolani maktabga puxta tayyorlash; 

- bolalar ta`lim tarbiyasiga ota-onalar mas`uliyatini kushaytirish; 

- o’quvshilarning  nafosat va jismoniy tarbiyasiga katta e`tibor; 

- o’qituvshi kadrlarga yuksak talabshanlik; 

- yosh iqtidorlar bilan alohida ishlash kabilar boshqalar ushun ham namuna  

olsa arzugulik tomonlardir.