Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

Elektrofil birikish reaktsiyalarni mexanizmi va bosqichlari

Alken molekulasining -bog’i oson qutblanadi va elektrofil reagentlar xujumi uchun juda qulay. Alkenlar elektronodonor yoki nukleofil xossaga ega bo`lgan birikmalardir. Alkenlarni elektrofil reagentlar bilan reaktsiyasi quyidagi bosqichlar orqali boradi.

a) Alken qo`sh bog’ining -elektronlari bilan elektrofil reagentning bo`sh 2r orbitalari orasida o`zaro ta`sirlashishidan -kompleks (yoki zaryad ko`chgan kompleks - 3KK) xosilbo`ladi



b) elektrofil-bog’ning ikkita elektronini tortib olib, –kompleksga (zich ion jufti - ZIJ) o`tadi.



1) Brom molekulasining qisman musbat zaryadlangan qismi alkenning -bog’i bilan ta`sirlanib, -kompleks yoki zaryad ko`chgan kompleks ZKK xosil bo`ladi.



2) elektrofil - Br^q-bog’ning elektron juftini tortib olib, –kompleks yoki zich ion jufti (ZIJ) ga o`tadi.



3) –kompleks (ZIJ) brom atomining taqsimlanmagan elektron jufti sp²-gibridlangan uglerod atomining bo`sh orbitasi bilan ta`sirlashadi va xalqali bromoniy ionni xosil qiladi.



6) Nukleofil brom anion xalqali brominiy ionga qarshi tomondan xujum qiladi va trans birikish ketadi.