Namangan davlat universiteti «Himoyaga ruxsat etildi» Filologiya fakulteti dekani, p f. n., dots. Abdullayev K

vaziyatli, rolli o’yinlar, muzokaralar tahlili ko’rinishida va sahna 

ko’rinishida bo’lishi mumkin. Keys bilan ishlash davomida talabalar kichik 

guruhlarga bo’linadi va keys quyidagi bosqichlarda shakllantiriladi: 

1.  Keys bilan tanishtiriladi, maqsad o’rganiladi. 

2.  Muammolarga  ajratiladi,  muhokama  qilinadi,  tushunish zaruriyati 

topiladi. 

3.  G’oyalar yig’iladi, alternativ fikrlashga o’rgatiladi. 

4.  Taqdimotlar qilinadi. 

5.  Yechim va tavsiyalar beriladi. 

Keys albatta natija bilan tugallanishi shart bo’ladi, zero innovatsion pedagogik 

texnologiyaning aosiy xususiyati ham uning kafolatli natijaga erishganligidadir. 

Keysni mashg’ulot turidan qat’iy nazar, fanning mazmun va mohiyatidan kelib 

chiqib, didaktik prinsip va qoidalarni hisobga olgan holda qo’llanadi va bu 

talabalarda psixologik to’siqni olib tashlashga xizmat qilishi muqarrardir. 

          

Zamonaviy  metodlar  yoki  interfaol  usullar,  o'qitishning  samarasini 

oshirishga yordam beruvchi texnologik treninglar o'quvchi talabalarda mantiqiy, 

ijodiy,  tanqidiy,  mustaqil  fikrlashni  shakllantirishga,  qobiliyatlarini 

rivojlantirishga, yetuk mutaxassis bo'lishlariga hamda mutaxassisga kerakli 

bo'lgan kasbiy fazilatlarni tarbiyalashga yordam beradi. Hozirgi zamon ta’lim 

---

 

55 

tizimida, ayniqsa, chet tillarini o’qitishda turli xildagi zamonaviy pedagogik 

texnologiyalardan unumli foydalanib, ulkan natijlarga erishilmoqda.  

Zamonaviy pedagogik texnologiyalar va metodlar sirasiga hozirda bizning 

fan dunyomizda urf bo’lgan metod ”KLASTER” metodini misol keltirishimiz 

mumkin. Bu metoddan nafaqat chet tili darslarida balki, umuman ta’lim 

jarayonida keng foydalanishimiz mumkin. Ushbu metod dars mavzusining 

talaba-yoshlar ongida chuqurroq muhrlanishi uchun katta xizmat qiladi

.

  Klaster 

so’zi “tutam”, “bog’lam”- axborot” degan ma’noni bildiradi. Klaster ya’ni, 

fikrlarni tarmoqlash-  bu pedagogik strategiya bo’lib, u o’quvchilarning biron bir 

mavzuni chuqur o’rganishlariga yordam berib, mavzuga taalluqli tushuncha yoki 

aniq fikrni erkin va ochiq ravishda ketma-ketlik bilan uzviy bog’langan holda 

tarmoqlashlariga o’rgatadi. Klaster bog’lamlardan iborat. Klaster metodi 

bilimlarni faollashtirishga yo’naltiradi, fikrlovchi jarayonga mavzu bo’yicha 

yangi assosiativ tasavvurni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi, o’quv 

mashg’ulotining hamma bosqichlarida qo’llaniladi. Bu metod fikrlarning 

tarmoqlanishi bilan ham bog`liq.