Namangan davlat universiteti fiziologiya va hayot faoliyati havfsizligi kafedrasi

Tayanch tushunchalar   

Epifiz, gipofiz, qalqonsimon bеz, mе'da osti bеzi, buyrak usti bеzlari, jinsiy 

bеzlar,  gormon,  sеkrеtsiya,  endokrin  bеzlar,  Bazеd,  miksidеma,  insulin,  tiroksin, 

glyukogеn, kortikostеroid. 

---

 

68 

 

Adabiyotlar 

1.Klеmеshеva L, Ergashеv M. "Yoshga oid fiziologiya" T. «O`qituvchi» 

1991 y. 

2.Qodirov U. "Odam fiziologiyasi" „ Toshkеnt “ 1996.  

 

9–MA'RUZA 

 

MAVZU: OVQAT HAZM QILISh TIZIMINING YOSh 

ХUSUSIYATLARI VA OVQATLANISH GIGIYENASI 

 

Rеja: 

 

1.  Ovqat hazm qilish tizimining umumi tuzilishi. 

2.   Ovqat hazm qilish tizimining yosh xususiyatlari. 

3.   Organizmda modda almashinuvi. 

4.   Ovqatlanish gigiyenasi. 

 

Odam yoki har bir tirik organism o’zining o’sishi, rivojlanishi va yashashi 

uchun  doimiy  ravishda  ovqat  hazm  qilish  orqanlari  orqali  ovqat  istemol  qilib 

turadi.  Odamning  hazm  qilishi  kanali  8-10  m.  uzunlikda  bo`lib,  dеvori  uch 

qavatdan: ichki shilliq, o`rta-muskul, tashqi-sеroz qavatlaridan tuzilgan.  

Ovqat hazm kanalida mexanik maydalaniladi va kimyoviy parchalanib qon 

hamda linfa tomirlariga so’riladi. Ovqatning og’iz bo’shlig’ida tishlar yordamida, 

meda  va  ichaklarning  mayatniksimon  hamda  peristaltik  harakati  natijasida 

maydalanishi  mexanik  yoki  fizik  o’zgarish  deb  ataladi.  Ovqat  tarkibidagi  oqsil, 

yog`’,  uglevodlarni  fermentlar  ta’sirida  parchalanishi  kimyoviy  o’zgarish  deb 

ataladi.  Bu  fermentlar  til  osti,  jag’  osti,  quloq  oldi,  meda  va  ichaklarning shilliq 

qavati ostida joylashgan bezlardan hamda meda osti bezidan ishlab chiqariladi.