Namangan davlat univеrsitеti boshlang‟ich ta'lim mеtodikasi kafеdrasi

frazeologik 
sinonimlar 
phrazeological 
synonyms 
frazeologicheskie 
sinonimi 
iboralar o`rtasidagi sinonimlik 
Morfologik 
sinonimlar 
morphological 
synonyms 
morfologicheskie 
sinonimi 
morfologil 
birliklar 
o`rtasidagi 
sinonimlik 
sintaktik 
sinonimlar 
syntactic 
synonyms 
sintaksicheskie 
sinonimi 
sintaktik birliklar o`rtasidagi sinonimlik 
Antonimlar 
antonyms 
Antonimi 
qarama-qarshi 
tushunchalarni 
ifodalaydigan  so‘zlardir.  
Giponimiya 
hiponimiya 
Giponimiya 
leksemalar 
o`rtasidagi 
pog`onali 
munasabatlar   
Giperonim 
hiperonim 
Giperonim 
umumiylik,  tur,  narsalar,  xususiyatlar, 
belgilar 
sinfi 
kabi 
tushunchani 
ifodalaydigan so`zdir 
O`zlashgan 
qatlam 
loan-word 
zaimstvovannaya 
prosloyka 
o`zbek  tilining  lug`at  tarkibiga  tarixiy 
sabablarga ko`ra boshqa tillardan ko`plab 
kirib kelgan so`zlar 
umumturkiy 
so`zlar 
general  turkic 
words 
obshetyurkskie 
slova  
Ko`pchilik 
turkum 
xalqlar 
tilida 
qo`llanadigan,  barcha  turkiy  tillar  uchun 
umumiy bo`lgan so`zlar 
O`zbekcha 
so`zlar 
uzbek words 
uzbekskie slova  
O`zbek  tili  ichida    o`zbek  tili  va  boshqa 
til elementlari asosida yaratilgan so`zlar 
Fors-tojikcha 
so`zlar 
Persian- 
tajik 
words 
tadjiksko-
persidskie slova 
qo`shnichilik 
asosida 
o`zbek 
tiliga 
o`zlashgan so`zlardir 
Arab 
tilidan  Arabic words 
arabskie slova  
arablarning  Markaziy  Osiyoni  bosib 

---

184 
 
o`zlashgan 
so`zlar 
olishi  bilan  bog`liq  tarzda  o`zbek  tiliga 
kirib kelgan so`zlar  
Xitoy 
tilidan 
olingan so`zlar 
Chinese words 
kitayskie slova 
Buyuk  ipak  yo`li    Markaziy  Osiyo  bilan 
Xitoyni 
bog`lashi 
va 
natijadasida 
o`zlashgan so`zlardir 
Mo`g`ul 
tilidan 
kirgan so`zlar 
mongol words 
mongol‘skie 
slova 
XIII  asrda  mo`g`ullarning  Markaziy 
Osiyoni  bosib  olganligi  bilan  bog`liq 
tarzda kirib kelgan so`zlardir 
Ruscha-
baynalmilal 
so`zlar 
Russian- 
international 
words 
russko-
internatsional‘nie 
slova 
XIX 
asrning 
2-yarmidan 
Markaziy 
Osiyo,  jumladan,  O`zbekiston  chor 
Rossiyasining  mustamlaka  mamlakatiga 
aylanishi  bilan  bog`liq  tarzda  kirib 
kelgan so`zlar 
umumxalq 
leksikasi 
commonly 
used 
obshenarodnaya 
leksika 
o`zbek millatiga mansub barcha  insonlar 
tomonidan 
kundalik 
turmushda 
ishlatiladigan so`zlar 
dialektal leksika 
dialectal 
vokabulary 
dialektal‘naya 
leksika 
Bir  millatning  ma‘lum  hududdagina 
yashaydigan 
vakillari 
tomonidan 
ishlatiladigan so`zlar yig`indisi   
lug`aviy 
dialektizmlar 
vocabulary 
dialectisms 
leksicheskie 
dialektizmi 
shakl  va  ma‘no  jihatidan  shevaga  xos 
bo`lgan  so`zlardir. 
to`liq 
dialektizmlar 
completely 
dialectisms 
polnie dialektizmi  shakli  ham,  ma‘nosi  ham  faqat  shevaga 
xos bo`lgan  so`zlardir 
yarim 
dialektizmlar 
dialectisms 
incompletely 
Poludialektizmi 
faqat  ma‘nosigina  shevaga  xos  bo`lgan 
so`zlardir 
fonetik 
dialektizmlar 
fonetic 
dialectisms 
foneticheskie 
dialektizmi 
adabiy  tildagi  so`zdan  tovushlari  bilan 
farqlanadigan birliklar 
grammatik 
dialektizmlar 
dialectisms 
 
grammaticheskie 
dialektizmi 
shevagagina  xos  bo`lgan  grammatik 
birliklardir 
frazeologik 
dialektizmlar 
phrazeological 
dialectisms 
 
frazeologicheskie 
dialektizmi 
adabiy  tilda  muqobili  bo`lmagan  va 
shevaga xos frazeologik birliklardir 
Jargonlar 
jargon 
Jargoni 
«umumtildagi‖ 
so`zlardan 
shakily 
jihatdan 
farq 
qiladigan, 
ko`pincha 
og`zaki 
muloqotda 
ayrim 
ijtimoiy 
guruhlar tomonidan o`zini tilning boshqa 
vakillaridan  ajratib  ko`rsatish  maqsadida 
qo`llanadigan birliklar 
Argolar 
slang 
Argolar 
ayrim  salbiy  ijtimoiy  guruhlar  (o`grilar, 
qaroqchilar)  tomonidan  ishlatiladigan 
yashirin ma‘noli so`zla 
terminologik  
leksika 
vocabulary 
terms 
terminologichesk
aya leksika 
Ma‘lum 
sohaga 
oid 
maxsus 
tushunchalarni  mantiqan  aniq  ifodalash 
uchun  qo`llanadigan  so`z  yoki  so`z 
birkmalari  yig`indisi 
Vulgarizmlar 
vulgarism 
vul‘garizmi 
Tilda  so`kish,  qarg`ash  ma‘nolarini 
ifodalaydigan so`zlar 

---

185 
 
Varvarizmlar 
barbarism 
Varvarizmi 
biror  tilda  tarjimasi  bo`la  turib,  o`rinsiz 
tarzda ishlatiladigan so`zlar guruhi 
Zamonaviy 
qatlam 
modern lexical  sovremennaya 
prosloyka 
o`zbek  tili  leksikasining  asosiy  qatlami 
bo`lib,  uni  umumxalq  leksikasiga  – 
ishlatilish 
doirasi 
chegaralanmagan 
leksikaga 
oid 
so`zlar, 
shuningdek, 
atamalar,  kasb-hunarga  doir  so`zlar 
tashkil etadi 
Eskirgan qatlam 
obsolete  
lexsical 
ustarevshaya 
prosloyka 
Eskilik bo`yog`iga ega bo`lgan so`zlar 
Tarixiy so`zlar 
historical 
words 
istoricheskie 
slova 
o`tmishdagi  narsa  va  hodisalarning  nomi 
bo`lgan,  ammo  hozir  eskirib  qolgan 
so`zlardir 
Arxaik so`zlar 
archaic 
words 
arxaichnie slova 
Hozir 
mavjud 
bo`lgan 
narsa-
hodisalarning eskirib qolgan nomlari 
leksik arxaizmlar  lexical 
archaism 
 
leksicheskie 
arxaizmi 
o`zi eskirgan so`z   
semantik arxaizm  semantic 
archaism 
semanticheskie 
arxaizmi 
ma‘nosi eskirgan so`z 
Neologizmlar 
neologism 
Neologizmi 
Kundalik hayotimizdagi yangi narsalarni, 
ularning 
belgilarini, 
yangicha 
munosabatlarni, 
umuman 
yangi 
tushunchalarni  ifoda  etish  ehtiyoji  bilan 
yuzaga  kelgan  so`zlar  yoki  yangi 
ma‘noda qo`llangan eski so`zlar 
leksik neologizm 
lexical 
neologism 
leksicheskie 
neologizmi 
so`zning  yangi bo`lishi 
semantik 
neologizm 
semantic 
neologism 
semanticheskie 
neologizmi 
Leksik ma‘nolardan birining yangiligi 
Frazeologiya 
Phrazeology 
Frazeologiya 
ko`chma 
ma‘noli 
birikmalarni 
o`rganadigan tilshunoslik bo`limi  
erkin 
so`z 
birikmasi 
easy compound  neustouchivie 
slova  
nutq momentida tuziladigan birikma  
frazeologik birlik  Phrazeologycal 
unit  
frazeologicheskay
a edinitsa 
ko`chma ma‘noli birikma  
Frazeologik 
qo`shilma 
Phrazeologycal 
unity 
frazeologicheskoe 
slojenie 
tarkibidagi so`zlardan biri o`z ma‘nosida 
keladigan iboralar 
Frazeologik 
birlashma 
Phrazeologycal 
collocation 
frazeologicheskoe 
soedinenie 
ma‘nosi  tarkibidagi  so`zlarning  ko`chma 
ma‘nosidan kelib chiqadigan iboralar  
Frazeologik 
chatishma 
Phrazeologycal 
Concretion 
frazeologicheskoe 
srashenie 
tarkibida hozirgi tilde tushunarsiz so`zlar 
bo`lgan iboralar 
otli 
frazeologik 
birikmalar 
substantive 
phrazeologycal 
unit 
sushestvitel‘naya 
frazeologicheskay
a edinitsa 
markazida ot  turkumiga oid so`z bo`lgan 
iboralar 
fe‟lli  frazeologik 
birikmalar 
verbal 
phrazeologycal 
glagol‘naya 
frazeologicheskay
markazida  fe‘l  turkumiga  oid  so`z 
bo`lgan iboralar 

---

186 
 
unit 
a edinitsa 
Omonim 
frazeologizmlar 
homonym 
phrazeologycal 
unit 
 omonimichnie 
frazeologizmi 
shakldosh iboralatr 
paronim 
frazeologizmlar 
paronyms 
phrazeologycal 
unit 
paronimichnie 
frazeologizmi 
talaffuzi  o`xshash,  bir  so`zi  bilan  farq 
qiluvchi iboralar 
sinonim 
frazeologizmlar 
synonymous 
phrazeologycal 
unit 
sinonimichnie 
frazeologizmi 
shakl har xil, ma‘no bir xil  iboralar 
antonim 
frazeologizmlar 
antonymous 
phrazeologycal 
unit 
antonimichnie 
frazeologizmi 
qarama-qarshi ma‘noli iboralar 
Morfemika  
morphemics 
Morfemika 
so‗zning  eng  kichik  ma‘noli  qismlari 
haqidagi ta‘limotdir. 
Morfema 
morpheme 
Morfema 
so`zning eng kichik manoli qismi  
Asos morfema 
root 
morpheme 
bazovaya 
morfema 
so‗zning  leksik  ma‘nosini  bildiruvchi 
asosiy qismi 
Affiksal morfema  affixal 
morpheme 
affiksal‘naya 
morfema 
mustaqil qo‗llanmaydigan, bog‗liq holda, 
o‗zakka  qo‗shilib  keladigan,  o‗zakning 
leksik-grammatik 
xususiyatlari 
bilan 
bog‗liq  bo‗lgan  har  xil  ma‘nolarni 
ifodalashga xizmat qiladigan morfem 
So„z 
yasovchi 
qo„shimchalar 
derivational 
affix 
slovoobrazuyushi
e  affiksi 
turli  so‗zlarga  qo‗shilib,  uning  ma‘nosi 
bilan  bog‗langan  yangi  so‗z  hosil 
qiladigan qo`shimchalar  
Shakl 
yasovchi 
qo„shimchalar 
formbuilding 
affix 
formoobrazuyushi
e affiksi 
so‗zning 
leksik 
ma‘nosini 
o‗zgartirmaydi,  yangi  so‗z  yasamaydi, 
balki  shu  so‗zning  grammatik  shaklini 
yasaydigan qo`shimchalar 
Kategorial  shakl 
yasovchi 
qo„shimchalar 
categorical 
formbuilding 
affix 
kategorial‘nie  
formoobrazuyushi
e affiksi 
so‗zlarning  o‗zgarishi  bilan  bog‗liq  bir 
butun sistemani tashkil qilgan grammatik 
shakllarni hosil qiladi 
Nokategorial 
shakl 
yasovchi 
qo„shimchalar 
uncategorical 
formbuilding 
affix 
kategorial‘nie  
formoobrazuyushi
e affiksi 
grammatik  ma‘no  ifodalovchi  shakl 
yasaydi,  lekin  bu  qo‗shimchalar  shakllar 
sistemasini – paradigmani hosil qilmaydi