Namangan davlat univеrsitеti boshlang‟ich ta'lim mеtodikasi kafеdrasi

A) 1, 2, 4, 5, 8  V) 2, 3, 5, 6  S) 3, 4, 5, 8  D) 4, 5,8  Ye) 3,5,8. 
3  Quyida  berilgan  qaysi  turkumga  oid  birliklarning  ba‘zilari  o‘zlari  birikib  kelgan 
so‘zdan chiziqcha(defis) bilan ajratib yozilishi mumkin? 
A) bog‟lovchilar  V) ko‟makchilar 
S) yuklamalar D) A, S Ye) A, V, S 
4  Sizni  otasi  o‟rnida  ko‟rsak-u,  nahotki  sizdan  beso‟roq  ish  tutsak-a...(A.Q)  Ushbu 
gapdagi yuklamalar miqdorini aniqlang. 
A) 1 V) 2 S) 3 D) 4 Ye) 5  
5 Maqsad ma‘nosini anglatgan uchun ko‘makchisi qatnashgan gapni aniqlang. 
A)  Anvar  yuzidagi  kulgini  yashirish  uchun  chetga  qaradi.  V)  Daftarni  ukam  uchun 
keltirdim.  S)  G‟o‟za  erta  ekilgani  uchun  hosil  mo‟l  bo‟ldi.  D)  Yig‟ilish  uchun  imkon 
yaralmadi. Ye) Maqsad ma‟nosini ifodalovchi misol berilmagan. 
6  Mustaqil  so‘z  turkumlariga  xos  bo‘lgan  quyidagi  xususiyatlardan  qaysi  biri 
yuklamalarga ham xos?  
1) lug‘aviy ma‘noga egalik;  
2) grammatik shaklga egalik;  
3) grammatik ma‘noga egalik;  
4) grammatik vazifaga egalik;  
5) gap bo‘lagi vazifasida kela olish. 
293-mashq.  O‘qing,  yuklama  va  modal  so‘zlarni topib,  alohida-alohida 
ko‘chiring, turlarini qavs ichida  ko‘rsating. 
1. Toshkentdan kelgan har xil mutaxassislar proektni tuzish uchun ertagayoq cho‘lga 
safar qilishadi. (O.) 2. Darhaqiqat,  bugungi sayr umrbod esda qoladigan bo‘ldi. (J. Abd.) 
3. Nomini unutmas xalqlar, zamonlar, Jonajon shoirning baxti ham shu-da. (U.) 4. Balki 
shu turishda dunyoga keladigan yangi-yangi dalalarni, bog‘larni, yaylovlarni ko‘z oldiga 
keltirayotgandir? (J. Abd.) 5. Tiq etgan ovoz eshitilmas, faqat shamolda  tebrangan terak 
barglarigina  shitirlardi.  (L.  Bat  .)  6.  Giyoh  unmagan  joylarda  kichik-kichik  gulzorlar, 
shinam-shinam  xiyobonlar,  ikki  qavatli  uylar,  hatto  ko‘chalar  ham  paydo  bo‘lgan.  (J. 
Abd.)  7.  Nima,  men  o‘zim  uchun  ishlayotibmanmi,  rais  buva?  Boshqalarning  ishiga 
aloqam yo‘qmi? (H. N.)   8. Nihoyat, quyosh bulut orasini yorib chiqdi. (S. B.) 
 
294-mashq.  Yuklamalar  ishtirok  etgan  gaplarni  ko‘chirib,  yuklamalarning  tagiga 
chizing, turlari va ma‘no xususiyatini izohlang. 
1. Xuddi binoga yaqin joyda bir guruh odamlar doira qurib, o‘yinga tusha boshladilar. 
(J.  Abd.)  2.  Voy,  ilm  uvol  emasmi,  nega  ishlamaysiz?  Hozirgi  zamonda  sichqon 
tutmaydigan  mushuk  ham  odamning  ko‘ziga  xunuk  ko‘rinadi-ya!  (A.  Q.)  3.  Topdi-yu, 
shu  ondayoq  qayta  yo‘qotdi.  (S.Anorboev)  4.  Ammo  tabiatida  bir  xil  kiborlik  ham 
mavjudki,  bu,  shubhasiz,  hammaga  yoqavermas,  hatto,  kishida  bir  oz  hayiqish  ham 

---

127 
 
uyg‘otadi. (J. Abd.)    5. Axir har bir davr o‘z romantikasini yaratadi-ku!  (J. Abd.) 6. Shu 
jaziramada....o‘z dalasiga o‘g‘it tashiganlari uchunoq men ordenlarimni hammasiga bitta-
bitta taqib qo‘ygim kelyapti hozir. (O.)