Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

MILLIY MAFKURA
— hozirgi zamonning siyosiy mafkuralaridan biri. U kelib 
chiqishiga, mazmun-mohiyatiga ko‗ra boshqa mafkuralardan qo‗yidagicha farq qiladi: 
birinchidan
, milliy mafkuralar dunyo mustamlakachilik tizimining yemirilishi, yosh 
mustaqil milliy davlatlarning tashkil, topishi vakillarni qaramlik doirasidan chiqarish, 
rivojlantirish zaruriyati bilan maydonga keldi. XIX a.ning oxiri XX a.ning boshlarida 
G‗arbiy Yevropa milliy hayotning uyg‗onishini va milliy mafkuralarning gurkirab 
rivojlanishini o‗z boshidan kechirgan edi. U hozirgi kunga kelib bu tendensiyalar sobiq 
SSSR va b. sotsialistik mamlakatlar o‗rnida tashkil topgan respublikalarda yuz bermoqda. 
Ikkinchidan
, milliy mafkuralar faqat ayrim ijtimoiy, irqiy, etnik guruhning, xalqning 
manfaatigina emas., balki mustaqillik uchun, milliy hayotni rivojlantirish uchun kurash 
olib borayotgan xalqlarning dunyoda tutgan o‗rnini, turmush tarzini, orzu 
–
umidlarini, 
intilishlarini, manfaatlarini aks ettiradi. 
Uchinchidan
, milliy mafkuralar u yoki bu xalqlar 
qaramligining obyektiv negizlarini, ularni bartaraf etish va xaqiqiy mustaqillikka erishish 
yo‗llarini ochib beradi. 
To„rtinchidan
, milliy mafkuralar yosh, mustaqil davlatlar 
xalqlarining o‗zligini anglashga, qaramlik doirasidan chiqishga, ularning chinakamiga 
erkin bo‗lishiga, jahon hamjamiyatida munosib o‗rnini topishga yordam beradi. Albatta, 
milliy mafkuralarning barchasi bir xil emas. Ularning ichida reaksion, soxta tabiatga ega 
bo‗lgan, u yoki bu xalq uchun alohida sharoit yaratishga da‘vo qiladigan mafkuralar ham 
uchrab turadi. Biroq, milliy mafkuralarning aksariyati xalqlarning haqiqiy orzu-
umidlarini, intilishlarini aks ettiradi. Ular yosh davlatlarning xalqlariga qaramlik 
asoratlarini bartaraf etish va mustaqillikni mustahkamlash yo‗llarini ko‗rsatib g‗oyaviy 
bayroq bo‗lib xizmat qiladi.