Namangah davlat universiteti

Kerakli jihoz: sutka qismlari surati.
O‘yinning borishi: Bolalar yoniga Bilmasvoy keladi. Bolalar bilan salomlashadi. Tarbiyachi nega u g‘amgin ekanligini so‘raydi. Bilmasvoy rasmlar olib kelganini, bolalarga tartibi bilan sutka qismlarini ko‘rsatmoqchi ekanini, ammo hammasini aralashtirib yuborganini aytadi.Tarbiyachi rasmlarni tartibga solishda Bilmasvoyga yordam berishini taklif qiladi. Bolalardan rasmlarni qanday joylashtirish kerakligini so‘raydi. Sutka qismlari tasvirlangan rasmlar to‘plami ichidan bolalar bir sutkaga terishi qismlarni tartib bilan yig‘adilar.
Tarbiyachi bolalarning juda aqlli ekanligini takidlab, sutka qismlari ketma-ketligini, ularning istalganidan boshlab tartib bilan qo‘yib tushuntirib bera olishini aytadi.
“Hafta kunlari” o‘yini.
Maqsadi: Bollalarning hafta kunlarini ketma-ketligini bilishi, ajratishi va ularni sanab berishi.
O‘yinning borishi: Tarbiyachi rangli doirachalarni har xil joyga qo‘yib, bolalarga signal chaladi va rangni aytadi, bolalar rangni eshitib, shu rangdagi doira oldiga turadi. Adashgan bola o‘yindan chiqib turadi.
Dushanba – qizil rangda,
Seshanba – ko‘k rangda,
Chorshanba – yashil rangda,
Payshanba –sariq rangda,
Juma – siyohrangda,
Shanba –jigarrangda,
Yakshanba – qora rangda.
Ko‘rib idrok qilish va o‘lchash asosida fazoni idrok etish. Tevarak-atrofni idrok qilish biror bir mo‘ljal asosida foydalana bilishni talab qiladi, bola ilk yoshidan boshlab o‘zining sezgilari orqali idrok qiladi, ya’ni tanasining tomonlari bilan mo‘ljal qiladi. Maktabgacha ta`lim yoshida bola tevarak-atrof tushunchalarini so‘zlarda ifodalanishini egallaydi: oldinda-orqada, yuqoriga- pastga, chapga-o‘ngra. Yosh bolada tevarak-atrofni idrok qilishda bolaning shaxsiy tanasi asosiy markaz bo‘lib hisoblanadi va u o‘zining tanasiga nisbatan sezgi organlari orqali mo‘ljalga oladi. Keyinroq borib unga yana bir sistema qo‘shiladi. Bu nutqda ifodalashdir ya’ni so‘zlar bilan. Bu narsa bolalarda tomonlarni o‘ziga tegishlilarni sezgi, farqlash, aniqlash xususiyatlarini mustahkamlash natijasida bo‘ladi, qaysiki bu tomonlar: yuqoriga, pastga, oldinga, orqaga, o‘ngga, chapga. Shunday qilib bog‘cha yoshi tevarak-atrofning tomonlarini, nomlarini so‘z bilan belgilash
Yana bir o‘yin «Kunduzi kim qayerda ishlaydi?» o‘yinini boshlagach, tarbiyachi:”Kunduz – shunday vaqtki, bunda hamma kishilar ishlamaydi. Ba’zilar chiroyli buyumlar qiladilar, uy quradilar, meva va sabzavot yetishtiradilar, fabrika va zavodlarda ishlaydilar. Yaxshi mehnat kishini go`zal qiladi va xursand qiladi. Mana, biz ham shahar ko‘chalariga boramiz, kim qanday ishlayotganini ko‘ramiz. Kunduzi ko‘chalarda odamlar, mashinalar ko‘p, ko‘cha harakati qoidalariga rioya qilish kerak. Qani, eslab ko‘ringlar, ko‘chadan o‘tayogganda qanday qoidalarga rioya qilish kerak? Ko‘chada o‘zini qanday tutish kerak?”deb aytadi. Shahar ko‘chalari bo‘ylab sayohatdan so‘ng tarbiyachi illyustratsiyadan foydalanib, bolalar olgan bilimlari va tasavvurlarini kengaytiradi.
Nazorat uchun savol va topshiriqlar:
1. Har bir yosh guruhida fazoni idrok etishning o‘ziga xos xususiyatlarini sanab bering?
2. Ko‘rib idrok qilish va o‘lchash asosida fazoni idrok etishda qanday o‘yinlardan foydalaniladi?
3.Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar bilan tevarak-atrofni o‘rganishning ahamiyati qanday?