61
Dasturni faollashtirilgandan so’ng, bosh menyusi qo’yidagicha:
Fayl Tahrir Ko’rinish Format Servis Jadval
Berilganlar Ramkalar Oyna
Ma’lumotnoma
Endi web sahifa yoki elektron darslik yaratish uchun kitobning yoki web
sahifaning asosiy tugmalarini va ularni bosganda chiqishi zarur bo’lgan matnlarni
ko’z oldimizga keltirib olamiz, tasavvur qilishimiz kerak. Yani Mening oilam nomli
web sahifani yaratish uchun bu tugmaga mos mening oilam nomli oilangiz haqidagi,
uning tarkibi, kattaligi haqidagi fayl bo’lishi mumkin. Mening otam, Mening onam,
Mening Akam, Mening opam, Mening Haqimda nomli tugmalar va ularga mos
matnlar my family. Htm, my father.htm, my mother.htm, my brother. Htm, my
sister.htm, about myself.htm fayllari bo’lishi kerak, ularda matnga mos mazmun
yozilishi shart. Elektron darslik yaratish uchun Kirish, 1 Bob, 2 Bob, 3 Bob, Hulosa
nomli fayllar va ularga mos interaktiv tugmalar yaratiladi. Interfaol tugmalarga mos
kirish.htm, 1Bob.htm, 2 Bob.htm, 3 Bob.htm fayllari yaratilishi zarur. «Вставка
Веб-компонент»-
Vstavka
Veb
component-«Интерактивная
кнопка»-
Interaktivnaya knopka buyruqlari orqali
interfaool tugmalar yaratiladi, tugmalar
shablonlaridan rangi yoqqan tugmani quyiladi va Tekst knopki sohasiga tugma
matni kiritiladi. Misol uchun, «Введение»-Kirish, «Обзор»-Obzor bo’limiga kirib,
undan papkaga joylashtirilgan fayllar orasidan kirish.htm faylini bog’lasak va
«Выбрать рамку»-Vibrat ramku sohasidan biz tanlagan shablondagi ramkaga matn
qaerda chiqishi kerak bo’lsa, o’sha sohani ramkаdan tanlaymiz. Natijada bu tugmaga
giper murojaat bog’lanadi. Tugmani bosilsa, uning matni biz tanlagan ramkada
faollashadi. Shu tariqa barcha tugmalarni qo’yib, matnlar bilan bog’lab chiqamiz,
interfaol tugma va ramkaning bosh qismiga yuguruvchi satrni o’rnatamiz. Vstavka-
begushaya
stroka tugmasini bosib, Test degan sohaga matnni kiritamiz va Ok
tugmasini bosamiz. Bu vazifalarni Konstruktor bo’limida amalga oshiramiz.
Yugurгvchi satrni amalga oshirish uchun esa, Prosmotr tugmasini bossak,
yuguruvchi satr amalga oshiriladi.
62
Endi qisqacha bu dasturdan foydalanish va uning yordamida veb sahifa
yaratishni tushuntiramiz.
«Файл Создать Веб узел группы Share Point» - Fayl Sozdat Veb uzel gruppi
Share Point. Bu yerdan esa Obzorga kiramiz. Obzor-Moy kompyuter-D disk-English
group papkasini D diskda yaratamiz, keyin esa Otkrit buyrug’ini bosamiz. Bu papka
ekranda ochiladi. Keyin esa «Мастер Веб узла обсуждений»-master
Veb uzla
obsujdeniy tugmasini bosib, OK tugmasi bosiladi.
Kein 7 marta «Далее»-Dalee tugmasi bosiladiб 8-chi martada ohirdagi
tugmani belgilab, web sahifaning index.htm faylining ramkasining 3 ta ramkali
kurinishini tanlaymiz, buning uchun «Оглавление рядом с текущей строкой»-
“Oglavleniye ryadom s tekushey strokoy” bosiladi. Keyin esa «Далее»-Dalee va
«Готово»-Gotovo tugmalari bosiladi. Natijada ekranda bir necha papkalar va htm
kengaytmali fayllar paydo bo’ladi. Bir boshdan *.htm kengaytmali fayllarni ochib,
ulardagi matnlarni Ctrl+A tugmasini bosib, keyin esa Del tugmasini bosib, sohalarni
tozalaymiz va u erga matn kiritib, matnni nom bialn saqlaymiz: *.htm nom beramiz.
63
Shu tariqa
boshqa fayllarni ham ochib, ularning sohalarini matndan va jadvallardan
tozalaymiz, keyin esa mos mazmunli matnni kiritib uni *1.htm nom bilan saqlaymiz.
Shunga o’hshash boshqa htm kengaytmali fayllarni ham ochib, matn va tekstlarni
ochib, ularni tozalab, *3. Htm nom bilan saqlaymiz, shu tariqa barcha fayllar
mazmuni tozalanadi, yangi mazmun kiritiladi va u nom bilan saqlanadi: *4.htm. Shu
tariqa barcha fayllar o’zgartirilib, yangi nom bilan saqlanadi. Har bir faylni ochish
uchun web sahifada unga mos tugma bo’lishi kerak, interfaol tugmani «Вставка-
Веб Компонент-Интерактивная кнопка»-Vstavka-Veb component-Interaktiv
knopka
tugmalarini bosib, amalga oshiriladi.
Endi veb sahifada yoki elektron kitobni yaratilishida eng nozik bo’lgan, asosiy
tugmalarni matnlar bilan bog’lashni, yani ramkani tanlab unga giper murojaat
o’rnatishni ko’rsatamiz. Misol uchun, web sahifadagi my family.htm faylini My
Family tugmasi bilan bog’lash uchun, unga bosib, Vstavka-veb kmponent-Interaktiv
knopkadan keyin tugma kurinishi va tekst knopki sohasiga knopka nomi,
giper
murojaat sohasiga esa, Obzor-papka nomi-fayl nomi.htm knopkaga mos faylni
topib, o’rnatamiz, natijada bu fayl giperssilka yani giper-murojaat sifatida knopkaga
bog’lanadi. Shu tariqa barcha knopkalarni yaratib, ularga matnlarni bog’laymiz.
Keyin barcha tugmalarga matnllar bog’langandan so’ng, «Файл просмотреть в
обозревателе»-Fayl-prosmotret v obozrevatele – Intrnet
Explorer buyru qlari
amalga oshiriladi. Veb sahifa yoki elektron darslik brouzerdda ishga tushiriladi. Veb
sahifani ishga tushirishda brouzerni blokirovkadan holis qilish lozim. Shu tariqa siz
«Мастер создания обсуждений» master sozdaniya obsujdeniy orqali veb sahifa va
elektron darsliklarni yaratishingiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: 
