Nafas olishni reflektor (bilvosita) kuchaytiruvchi vositalarga sinokarotid koptokchalardagi n-xolinoretseptorlarni qo‘zg‘otuvchi

YO‘TALGA QARSHI VOSITALAR Yo‘tal markazi nafas markazi bilan uzviy bog‘liq ekanligini yodda tutmoq zarur.SHu tufay li nafas markazini falajlovchi moddalar yo‘tal markaziga ham shunday ta’sir ko‘rsatadi-lar. Yo‘talga qarshi vositalar ikki guruxga bo‘linadilar: 1.Markaziy ta’sir etuvchilar: a) narkotiklar (kodein , etil morfin ) b) nonarkotiklar (glautsin gidroxlorid, tusupreks) 2.Periferik ta’sir etuvchilar (libeksin)

Codeine phosphas qora dori -opiy tarkibiga kiruvchi alkaloid (metil morfin 0,5% ).Uning MNSga susaytiruvchi ta’siri morfinnikidan kam. Terapevtik dozalarda og‘riqsizlantiruvchi, nafas va yo‘tal markazini falajlovchi, kayf berish xossasi rivojlanadi. Katta dozalarda morfinistlarda obstinensiya sindromini susaytirishi yoki ba’zan bartaraf etishi mumkin. Analgetik ta’sir kuchi morfinnikidan 7 marta kam bo‘lsa ham u kuchli darajada yo‘talni qoldirish xossasiga ega.Lekin yo‘talni qoldirish ta’sir kuchi ham morfinnikidan sust. MNSdagi yo‘tal markaziga bevosita ta’sir ko‘rsatadi, uni qo‘zg‘oluvchanligini keskin susaytiradi.Asosan yo‘talni to‘xtatish yoki kamaytirish uchun yakka o‘zi yoki boshqa vositalar bilan birgalikda qo‘llaniladi.