«Nafas olish fiziologiyasi»

0 ‘pkalar. 0 ‘ng va chap o‘pka ko‘krak qafasining beshdan to‘rt qismini egallab turadi. Har bir o‘pka alohida seroz parda ichida joylashgan bo‘lib, u plevra xaltasi pardasi deb ataladi. Har qaysi o‘pkani chuqur egatlar bo‘laklarga bo‘ladi. 0 ‘ng o‘pka uch bo‘lakka, chap o‘pka ikki bo‘lakka bo‘linadi. 0 ‘pkaga kirgan bronxlar tarmoqlanib, diametri 1 mm li bronxiolalar hosil qiladi. Bular tarmoqlanib oxirgi bronxiollarni hosil qiladi. Oxirgi bronxiollarning uchi pufakchalar-alveolalar bilan tugaydi. Alveoli ar '00-500 millionta bo‘lib, ularning umumiy sathi 60- 120 m2 gacha у etadi. Alveollar juda ko‘p kapilyar qon tomirlari bilan o‘ralgan. Ular orqali qon va havo orasidagi gazlar almashinuvi sodir bo‘ladi. Har bir o‘pkaning vazni 500-600 g keladi. 0 ‘pkalar ustki tomondan serroz parda plevra bilan o‘ralgan bo‘ladi. Bu parda ikki qavatdan iborat boiib, ichki visseral tashqisi pariyental qavat deyiladi. Ichki parda o‘pkaga yopishgan bo‘lib, tashqi parda ko‘krak qafasi devoriga yopishgan bo‘lib, pardalar orasida 1-2 ml suyuqlik boiadi.

• 
  0 ‘pkalar. 0 ‘ng va chap o‘pka ko‘krak qafasining beshdan to‘rt qismini egallab turadi. Har bir o‘pka alohida seroz parda ichida joylashgan bo‘lib, u plevra xaltasi pardasi deb ataladi. Har qaysi o‘pkani chuqur egatlar bo‘laklarga bo‘ladi. 0 ‘ng o‘pka uch bo‘lakka, chap o‘pka ikki bo‘lakka bo‘linadi. 0 ‘pkaga kirgan bronxlar tarmoqlanib, diametri 1 mm li bronxiolalar hosil qiladi. Bular tarmoqlanib oxirgi bronxiollarni hosil qiladi. Oxirgi bronxiollarning uchi pufakchalar-alveolalar bilan tugaydi. Alveoli ar '00-500 millionta bo‘lib, ularning umumiy sathi 60- 120 m2 gacha у etadi. Alveollar juda ko‘p kapilyar qon tomirlari bilan o‘ralgan. Ular orqali qon va havo orasidagi gazlar almashinuvi sodir bo‘ladi. Har bir o‘pkaning vazni 500-600 g keladi. 0 ‘pkalar ustki tomondan serroz parda plevra bilan o‘ralgan bo‘ladi. Bu parda ikki qavatdan iborat boiib, ichki visseral tashqisi pariyental qavat deyiladi. Ichki parda o‘pkaga yopishgan bo‘lib, tashqi parda ko‘krak qafasi devoriga yopishgan bo‘lib, pardalar orasida 1-2 ml suyuqlik boiadi.
  

• 
  Nafas fiziologiyasi
  
• 
  Nafas olish va nafas chiqarishning bir maromda almashinib turishi nafas akti deb ataladi. Osoyishta nafas olingan paytda tashqi qovurg‘alararo muskullar, diafragma va ko‘krak qafasini kengaytiradigan nafas muskullari qisqaradi, shuning natijasida plevra ichidagi bosim kamayib, o‘pkaning kengayishi uchun sharoit yuzaga keladi. Shu vaqtda atmosfera havosi havo o‘tkazuvchi yo‘llar orqali kirib, alveolalalarni toidiradi. Nafas olish nafas harakatlarining bir daqiqadagi soni nafas tezligi deb ataladi. Nafas tezligi erkaklarda 16 ta ayollarda 18 ta bo‘ladi.