Nafaqa yoshdagi aholi gurihi demagrafiyasi



Download 104,5 Kb.
Sana27.06.2022
Hajmi104,5 Kb.
#710708
Bog'liq
NAFAQA YOSHDAGI AHOLI GURIHI DEMAGRAFIYASI

  • NAFAQA YOSHDAGI AHOLI GURIHI DEMAGRAFIYASI
  • Reja :
  • Nafaka yoshidagi demografiyani sotsiologik urganish.
  • Uzbekiston konunlaridagi nafakalarni turlari.
  • Uzbekiston sharoitida nafaka yoshdagi axolining salmogi.
  • Nafaka yoshi karilik nafakasi beriladigan yosh bulib shartli ravishda kataklar mexnat kobiliyatining oxirgi chegarasining mezoni xisoblanadi. Nafaka yoshiga etgan shaxs, ijtimoiy ishlab chikarishda mexnat kilish majburiyatlaridan ozod eiladi, va shartli ravishda mexnatga yaroksiz xisoblanadi. Mexnatga yaroksiz yoshi dunyodagi juda kup davlatlarda 65 va undan yukori xisoblanadi. Uzbekistonda esa nafaka yoshi erkaklar uchun 60 yosh va ayollar uchun esa 55 yosh xisoblanadi.
  • Nafaka yoshi inson mexnat kilgan mexnat sharoiti (ogir mexnat kilgan xolda) oiladagi farzandlar soniga karab kamaytirish mumkin. Uzbekistonda kamaytirilgan nafaka erkaklar uchun 50-55 yosh, ayollar uchun 45-50 yoshni tashkil etadi.
  • Nafaka – “pentsiya” lotincha suz bulib, “tulov” degan ma’noni anglatadi. Nafaka tulash xar bir davlatda uz koidalari,
  • mezonlari va turlari mavjud.
  • Uzbekiston konunchiligida nafakani 4 turi mavjuddir:
  • Karilik nafakasi.
  • Nogironlik nafakasi.
  • Bokuvchisini yukotgan xolda.
  • Nafakaning aloxida turlari xakida (kup yillik xizmati uchun, xomiladorlik va yosh bolalik davri uchun, kam ta’minlangan oilalar uchun va x. k.)
  • Insonning mexnatga yarokli yoshidan nafaka yoshiga utish uning xayotida keng sotsial uzgarishlarga sabab buladi. Inson
  • jamiyatda bir ijtimoiy guruxdan ikkinchi ijtimoiy guruxga utadi.
  • Nafaka yoshidagi axoliga jamiyatdagi, oiladagi munosabatlar xam ma’lum darajada uzgaradi.
  • Nafaka yoshidagi axoli salomatligi ular xayotidagi maksadiga aylanadi. Axoli tarkibiga nafaka yoshidagi axoli salmogining past yoki yukoriligi axolining tabiiy usishiga va migratsiya jarayoniga boglidir. Axoli tabiiy usishi yukori bulgan davlatlarda axoli tarkibida nafaka yoshidagilar salmogi bir muncha past buladi. (Osiyo Lotin Amerikasi va Afrikadagi davlatlar) va aksincha axoli tabiiy usishi kam bulgan davlatlar esa axoli tarkibida kariyalar salmogi yukori buladi. Iktisodiy rivojlangan davlatlar, shuningdek, axoli urtacha umr kurishini uzaytirish, axoli urtasida ulim xollarining kamayishi, boshka xududlardan katta yoshdagi axolining kuchib kelishi xam nafaka yoshdagi axoli salmogining oshib borishiga olib keladi.
  • Bu xol davlatlarda “Demografik karish” jarayonini sodir etadi. Demografik karish koeffitsentlari mavjud bulgan ular orkali xar bir xududda karish jarayonini maxsus xisoblash, taxlil etish va takkoslash mumkin.
  • Demografik karish jarayoni jamiyat xayotidagi demografik va sotsial xodisa bulib, uning kator ijtimoiy-iktisodiy muammolari mavjuddir. Bu muammolar N. Sachuk, I.V. Kolinyuk, E. Rosseta kabi olimlar asarlarida bayon etilgan frantsuz
  • olimi J. Bajyo – Garne esa karilik shakllanishi shkalasini ishlab chikkan.
  • Xozirgi davrda kariyalar salmogi ortib bormokda XXI asr kariyalar asridir desak xam adashmaymiz.
  • Inson mexnatga yarokli yoshdan nafaka yoshiga utishi uning xayotida keng sotsial uzgarishlarga sabab buladi. Inson jamiyatda bir ijtimoiy guruxdan ikkinchi guruxga utadi.
  • Nafaka yoshidagi axoliga jamiyatdagi, oiladagi munosabatlar xam ma’lum darajada uzgaradi.
  • Nafaka yoshidagi axoli salomatligi ular xayotidagi maksadiga aylanadi. Axoli tarkibiga nafaka yoshidagi axoli salmogining past yoki yukoriligi axolining tabiiy usishiga va migratsiya jarayoniga boglidir. Axoli tabiiy usishi yukori bulgan davlatlarda axoli tarkibida nafaka yoshidagilar salmogi bir muncha past buladi. (Osiyo Lotin Amerikasi va Afrikadagi davlatlar) va aksincha axoli tabiiy usishi kam bulgan davlatlar esa axoli tarkibida kariyalar salmogi yukori buladi. Iktisodiy rivojlangan davlatlar, shuningdek, axoli urtacha umr kurishini uzaytirish, axoli urtasida ulim xollarining kamayishi, boshka xududlardan katta yoshdagi axolining kuchib kelishi xam nafaka yoshdagi axoli salmogining oshib borishiga olib keladi.
  • Bu xol davlatlarda “Demografik karish” jarayonini sodir etadi. Demografik karish koeffitsentlari mavjud bulgan ular orkali xar bir xududda karish jarayonini maxsus xisoblash, taxlil etish va takkoslash mumkin.
  • Demografik karish jarayoni jamiyat xayotidagi demografik va sotsial xodisa bulib, uning kator ijtimoiy-iktisodiy muammolarimavjuddir. Bu muammolar N. Sachuk, I. V. Kolinyuk, E. Rosseta kabi olimlar asarlarida bayon etilgan frantsuz
  • olimi J. Bajyo – Garne esa karilik shakllanishi shkalasini ishlab chikkan.
  • Xozirgi davrda kariyalar salmogi ortib bormokda XXI asr kariyalar asridir desak xam adashmaymiz.
  • Adabiyotlar:
  • I. A. Karimov «Uzbekiston buyuk kelajak sari» Uzb. 1998 yil.
  • Asanov T. «Axoli geografiyasi» T. 1993 yil.
  • Maxsudov I. «Uzbekiston ijtimoiy jugrofiya» 1996 yil.
  • www.ziyonet.uz

Download 104,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish