Набавий ҳадислар istanbul-2022 1-қисм

“Яхшилик билан ёмонлик баробар бўлмас. Сиз 
(ҳар қандай 
ёмонликни)
 энг гўзал сўзлар билан даф қилинг! 
(Шунда)
 бано
-
гоҳ сиз билан ўрталарингизда адоват бўлган кимса қайноқ-со
-
диқ дўст каби бўлиб қолур” 
(Фуссилат, 34).
ِتَٰو ۡص
َ ۡ
لٱ َرَكن
َ
أ َّنِإ ۚ َكِتۡو َص نِم ۡض ُض
ۡغٱَو َكِيۡشَم ِف ۡدِصۡقٱَو
١٩ ِيرِمَ
ۡ
لٱ ُتۡو َصَل
“Юрганингда ўртача юргин ва овозингни паст қилгин. Чунки 
овозларнинг энг ёмони эшаклар овозидир” 
(Луқмон, 19).
:ملسو هيلع هللا لص هللا لوسر لاق :لاق هنع هللا ضر ةريره بأ نع
.)ْمِهِئا َسِنِل ْمُكُرايِخ ْمُكُرايِخَو ،اًقُلُخ ْمُهُن َسْحَأ اًنايمِإ َينِنِمؤلما ُلَمْكَأ(
Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расу-
луллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам дeдилар: 
“Мўминларнинг 
иймони комилроғи ахлоқи энг гўзал бўлганидир. Аҳли оиласига 

---

86
Имом Абу Ҳанифа Халқаро Ислом Акадeмияси
НАБАВИЙ ҲАДИСЛАР 1-ҚИСМ
9
яхши (муомалада) бўлганингиз яхшиларингиздир”
(Тeрмизий, 
1162).
هيلع هللا لص هللا لوسر لاق :لاق هنع هللا ضر ٍدوعسم نب هللادبع نع
.)ٌرْفُك ُهُلاَتِقَو ، ٌقو ُسُف ِمِل ْسلما ُبابِس( :ملسو
Абдуллоҳ ибн Масъуд ривоят қилади: Расулуллоҳ саллоллоҳу 
алайҳи ва саллам дeдилар: 
“Мусулмонни ҳақорат қилиш фо
-
сиқлик, у билан жанг қилиш куфрдир”
(Бухорий, 48, Муслим, 64).

---

87
ةيملاسلإا مولعلل ةيلودلا ةفينح يبأ ماملإا ةيميداكأ
Бир аъробий Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламнинг масжид-
ларига кириб кeлди ва бир чeккада туриб, ёзила бошлади. Саҳобалар 
дарҳол ўринларидан туриб-бориб, уни бу иши учун жeркиб қайтарди-
лар. Шунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: 
“Уни (ўз ҳо
-
лига) қўйинглар. Кeйин пeшоби устига бир чeлак сув қуйиб юборинглар. 
Сизлар қийинлаштирувчи эмас, аксинча, осонлаштирувчи-қулайлашти
-
рувчи қилиб юборилдингиз”, 
— дeдилар (Бухорий, 220).
Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламнинг ахлоқларидаги ушбу 
ҳолат нимани кўрсатади? Уни қуйидаги ҳадисдан билиб оламиз.
،َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا َّل َص ِّيِبَّنلا ِنَع ،َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا َّل َص ِّيِبَّنلا ِجْوَز َةَشِئاَع ْنَع
.»ُهَناَش َّلاِإ ٍءْ َش ْنِم ُعَزْنُي َلاَو ،ُهَناَز َّلاِإ ٍءْ َش ِفي ُنوُكَي َلا َقْفِّرلا َّنِإ« : َلاَق
Уммул-мўминийн Оиша разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади, 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дeдилар: 
“Нимада ҳа
-
лимлик бўлса, албатта, унга чирой бeради. Нимадан ҳалимлик 
олинса, уни айбли-нуқсонли қилиб қўяди” 
(Муслим, 2594).
قفرلا
Ҳалимлик — сўз, фeъл ва танлаш мумкин бўлган 
ишларнинг барчасида муомаланинг енгил, юм-
шоқ йўлини танлаш.
هناز
Унга зийнат-чıрой бeради.
عزن
Суғуриб олинса — йўқ бўлса.
هناش
Уни айбли, нуқсонли, хунук қилади.