N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

Open
economy
Откры­
тая
эконо­
мика
bu 
shunday 
iqtisodiyotki, 
unda 
mamlakatning 
barcha 
fuqarolari xalqaro tovar va 
kapital bozorida oldi berdilari 
cheklanmagan xolda amalga 
oshirishlari mumkin.
Yopiq
iqtisodiyot
Closed
economy
Закрытая
эконо­
мика
m am lakatning barcha fuqaro­
lari xalqaro tovar va kapital 
bozorida 
xalqaro 
savdoda 
um um an 
ishtirok 
etmaydi. 
Takidlash 
loziniki, 
xozirgi 
davrda iqtisodiyotning ikkala 
turlari xam s o f xolda mavjud 
emas. 
chunki 
dunyodagi
I f o

---

barcha mamlakatlar xalqaro 
savdoga m a'lum bir darajada 
qatnashib 
keladi 
va 
ozmi 
k o ‘pmi 
erkin savdoga
chek- 
lovlar o'rnatadi.
S o f ichki
mahsulot
Net
domestic
product, N
DP
Чистый
впутреп
иий
продукт
Y A lM dan amortizatsiya ajrat- 
malarini ayirish orqali hosil 
qilinadi. Boshqacha qilib ayt­
ganda s o f ichki mahsulotni 
xarajatlar usuli bilan hisob- 
laganda quyidagicha ifodalash 
mumkin: 
S I M - С +In+G+NX
Milliy
daromad—
МП
National
income, N1
Нацио­
нальный
доход
SIMdan egri soliqlarni ayirish 
orqali hosil qilinadi. Milliy 
daromad mahsulotning shun- 
da_\ umumiy qiymatini k o ‘r- 
satadiki,bunda mahsulot ega- 
lari sotuvdan tushgan tushum- 
ni daromad sifatida qabul 
qilishadi.
Shaxsiy
darom ad -
Personal
income, PI
Личный
доход
milliy darom addan korxona 
yoki firmaning foyda solig'i, 
foiz va 
dividendlar 
to'lab 
boMinganidan keyin 
qolgan 
foydasi, 
ijtimoiy 
sug'u rta 
badallari 
va 
dividendlarini 
ayrish 
vadavlat 
tomonidan 
transfer t o ’lovlarini qo'shish 
orqali hosil qilinadi.
Tasarruf-
dagi
darom ad
Disposable
income, DI
Распола­
гаемый
доход
shaxsiy daromaddan fuqorolar 
tomonidan 
to ’lanadigan 
barcha individual soliqlarni 
ayirish orqali hosil qilinadi.
I Mi

---

10-KEYS: A QSH Y A LP I I C H K I M A H S U L O T IN IN G
K O M P O N E N T L A R I 1
Quyidagi ja d v ald a A Q S hning 2009 yildagi 
YalM
haqida 
m a'lu m o t berilgan. 2009 yilda Y alM hajmi 14 trln dollarni tashkil 
etgan. O 's h a yili mamlakat aholi soni 307 million kishini tashkil 
etgan. Aholi jo n boshiga YalM 46 ming 372 dollar.
Iste'm ol xarajatlari Y alM ning 71 foizini yoki aholi jo n boshiga 
32823 dollarni. investisiya xarajatlari 5278 dollarni, davlat xarajatlari 
9540 dollarni, 
sol' eksport -1269 dollarni tashkil etgan. S of 
eksportning salbiy saldoga egalining sababi, amerika fuqorolari chet el 
tovarlariga ko'p ro q xarajat qiladilar, chet elliklar amerika tovarlariga 
xarajat qilganlariga nisbatan.
Quyidagi jadvalning b o 'sh ustunlarini to'ldiring. ting katta 
ulushga ega b o ‘lgan komponentni aniqlang.
K om p o n en tlar
Y a lM xajmi, 
m lrd. dollarda
Y a lM aholi 
jon boshiga, 
dollarda
Y a lM ga 
n isbatan foizda
YalM. 
Yield
14,259
46,372
100
Iste'mol
xarajatlari.
C onsum ption
10,093
32,823
Investisiya
xarajatlari.
Investm ent
gross
1,623
5,278
Davlat
xarajatlari.
G o v e rn m en t
2,933
9,540
S of eksport. 
Net export
-390
-1,269
1 P r i n c i p l e s o f E c o n o m i c s . 6 E d i t i o n . N . G r e g o r y IVIankiw. I S B N 1 3 : 9 7 8 - 0 -
5 3 8 - 4 5 3 0 5 - 9 . U S A . 2 0 1 2 . C ' e n g a g c L e a r n i n g . P a g e 4 9 9 .
167

---

12 -M AVZU: “ AD-AS” M O D E L I
(“ A G G R E G A T E D E M A N D -A G G R E G A T E S U P PL Y ” )