N xojiyeva, B. Sharipov, sh. Muxsinov

Modullastırıw
Modullastırıw - bul programmalıq támiynat sistemasın wazıypalardı ǵárezsiz orınlawǵa ılayıq bolǵan bir neshe diskret hám ǵárezsiz modullarǵa bolıw usılı. Bul modullar barlıq programmalar ushın tiykarǵı konstruktsiyalash blokları wazıypasın otawı múmkin. Konstruktorlar modullardı sanday konstruktsiyalashga háreket qılıwadiki, bunda alardı bo'lek hám ǵárezsiz túrde islep shıǵilıwı hám orınlawǵa balatuǵın baladı. Modullı konstruktsiyalash kútilmegende bolıniw qaǵıydalarına boysunadı hám shınıǵıwalanı hal qilish strategiyasini yengadi, sebebi dasturiy ta'minotni modulli konstruktsiyalashning ko'plegen abzallıqları bar.
Modullashtirishning abzallıqları :
- Kisilew bólimlerdi saqlaw ańsatlaw ;
- Programmanı funktsional táreplerine qaray ajıratıw múmkin;
- Qálegen dárejedegi abstrakciyanı programmaǵa kirgiziw múmkin;
- Kóp baylanıslı komponentler qayta isletiliwi múmkin;
- Bir waqtıniń ózinde bir neshe komponentler orınlawǵa balatuǵın ;
- Qawipsizlik tárepinen támiyinlengen.
Programmalıq moduldı islep shıǵıwda to'mendegi tártipke ámel qılıw usınıs etiledi:
- Modul specifikaciyasın úyreniw hám tekseriw, programmalastırıw tilin tańlaw ;
- Algoritm hám maǵlıwmatlar dúzilisin tańlaw ;
- Moduldı programmalastırıw (kodlaw );
- Modul tekstin ısıwlaw ;
- Moduldı tekseriw;
- Moduldı kompilyatsiya qılıw.
Programmalıq támiynat modulın islep shıǵıw daǵı birinshi qádem, tiykarınan, programma strukturasın to'menden tutasǵan basqarıw bolıp tabıladı: moduldıń specifikaciyasın úyrenip shıǵıwshı, onıń ózi ushın túsinikli ekenligine hám bul moduldı islep shıǵıw ushın etarli ekenligine isenim payda etiwi kerek. Bul qádem aqırında programmalastırıw tili saylanadı : eger programmalastırıw tili qashannan berli pútkil programmalıq támiynat sisteması ushın aldınan belgilep qoyılǵan bolsa -de, soǵan qaramay birpara jaǵdaylarda (eger
programmalastırıw sisteması buǵan jol qo'ysa) bul moduldı ámelge asırıw ushın ko'birek sáykes keletuǵın basqa tildi tańlaw múmkin (mısalı, jıynalıs tili).
Programmalıq moduldı islep shıǵıwdıń eginwi basqıshında, qoyılǵan shınıǵıwalanı sheshiw ushın yamasa oǵan jaqın bolǵan algoritmlar qashannan berli málim yamasa joq ekenligin anıqlaw kerek. Eger uyqas algoritm tapılsa, odan paydalanıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Modul óz funktsiyaların atqarǵanda paydalaniletuǵın maǵlıwmatlardıń uyqas strukturaların tańlaw tiykarınan islep shıǵılıp atırǵan moduldıń logikalıq hám sapa ko'rsetkishlerin aldınan belgilep beredi, sal sebepli onı júdá juwapkerli qarar dep esaplaw kerek.
Úshinshi basqıshda modul teksti saylanǵan programmalastırıw tilinde dúziledi. Modul specifikaciyasında ko'rsetilgen funktsiyalardı ámelge asırıwda esapqa alınıwı kerek bolǵan hár túrlı tolıq maǵlıwmatlardıń kópligi ańsatǵana júdá kóp qáte hám anıq emesliklerdi óz ishine alǵan júdá shálkes tekst jaratılıwına alıp keliwi múmkin. Bunday modulda qátelerdi tabıw hám oǵan kerekli o'zgerislerdi kirgiziw júdá kóp waqıt talap etiwi múmkin. Sal sebepli modul tekstin jaratıw ushın texnologiyalıq tárepten tıyanaqlı hám ámelde tastıyıqlanǵan programmalastırıw ıntızamınan paydalanıw júdá zárúrli bolıp tabıladı. Dijkstra birinshi ret buǵan itibardı qaratdı, dúzilgen programmalastırıwdıń tiykarǵı principlerıni qáliplestirdi hám tiykarlab berdi. Ámeliyatda keń qollanılatuǵın ko'plegen programmalıq pánler bul principlerge tiykarlanadı. Eń keń tarqalǵan ıntızam
- bul basqıshpa-basqısh jetilistiriw, bul 8. 2 hám 8. 3-bólimlerde tolıq talqılaw etiledi.
Moduldı rawajlandırıwdıń náwbettegi basqıshı programmalıq támiynat sistemasınıń sapa specifikaciyasına muwapıq modul tekstin tolıq formaǵa keltiriw menen baylanıslı. Moduldı programmalastırıwda islep shıǵıwshı modul funktsiyaların tuwrı atqarılıwına itibar qaratadı, tolıq bolmaǵan túsindirmelerdi qaldıradi hám programma usılına qoyılatuǵın talaplardıń ayırım buzılıwlarına jol qo'yadı. Modul tekstin ısıwlawda al talap etiletuǵın sapalı baslanıwiylikni támiyinlew ushın tekst degi ámeldegi túsindiriwlerdi tahrir etiwi hám qosımsha túsindirmelerdi kirgiziwi kerek. Tap sal maqsette programma teksti stilistik talaplarǵa juwap beretuǵın tárzde tahrirlangan.
Moduldı tekseriw basqıshı - bul moduldıń ishki mantig'ining qátelerin
tekseriwden aldın (kompyuterde atqarılıwınan paydalanǵan halda ) qolda tekseriw, talqılaw etilgen programmalastırıw texnologiyası ushın islep shıǵılǵan ulıwma principti ámelge asırıw, programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń hár bir basqıshında qabıl etilgen qararlardı baqlaw zárúrligi tuwrısında. hám aqır-aqıbetde, moduldı islep shıǵıw daǵı sońǵı qádem moduldı tekseriwdi juwmaqlaw (kompilyator járdeminde) hám moduldı buzılıwlardı ońlaw procesine o'tiwdi ańlatadı.