N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

NEFTNING  QOVUSHQOQLIGI 
-  neft  zarrachalarining  boshqa  kuch 
ta’siriga ko’rsatgan qarshiligi.
 
GAZ 
-  moddaning  agregat  holati.  Har  bir  modda  harorati  va  bosim 
o’zgarishiga qarab qattiq, suyuq va gaz holatda bo’ladi. Masalan, suv qattiq (muz) 
yoki  gaz  (bug’)  holatda  bo’lishi  mumkin.  Gaz  molekulalari  siqiluvchan, 
harakatchan,  zichligi  juda  kichik,  bir-biri  bilan  juda  tez  aralashadi.  Gaz  tashqi 
ta’sir  bo’
lmaganda  idish  hajmining  hammasini  egallaydi.  Gaz  molekulalari 
orasidagi  tortishish  kuchini  qattiq  va  suyuq  jism  molekulalarinikidan  ancha 
kichikdir.  Normal  sharoit  (300
0
C  harorati  va  1  atm  bosim)da  gazlar  zichligi 
suyuqliklar zichligiga nisbatan 1000 barobar kam yoki gaz molekulalari orasidagi 
masofa  suyuqliklarnikiga nisbatan  10 barobar katta bo’ladi. Shunday bo’lsa  ham 
normal sharoitda 1 sm
2
 gazda 3
х
10
19
 dona molekula bor. Gaz uchta birlik-bosim, 
hajim va harorat bilan ifodalanadi.
 
 
NEFT  GAZI 
- 
neftda  erigan  holda  yoki  neft  uyumi  ustida  gaz  qalpog’i 
ko’rinishidagi neftni  kuzatuvchi  tibiiy  gaz.  Og’ir  gemolog metan  tarkibiga qarab 
quruq  metanli  (<  1%),  yarim  quruq  (1-
5  %),  yarim  yog’li  (5
-
25%)  va  yog’li  (> 
25%) kabi neftli gazlarga bo’linadi.
 

---

213