N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

XI-bob. Kondagi kompressor va nasos stansiyalari 
XI.1.
 
Kondagi kompressor stansiyalari haqida asosiy tushunchalar 
Gazlarni  hayda
sh  uchun  mo‘ljallangan  mashinlarga  ularning  hosil  qilgan 
bosimidan kelib chiqqan holda mos ravishda  - ventilyatorlar yoki kompressorlar deb 
ataladi. 
Mashinadan  chiqishdagi  bosimning,  mashinaga  kirishdagi  bosim  qiymatiga 
nisbati farqi 1,5 gacha bo‘lgan gazl
arni haydovchi mashinalarga  - ventilyatorlar deb 
ataladi. 
Bosimlar  (kirish  va  chiqishdagi)  farqi  1,5  dan  katta  bo‘lgan  gazlarni  siqib 
haydaydigan  va  sun’iy  sovutish  sistemasiga  yega  bo‘lgan  mashinalarga 
- 
kompressorlar deb ataladi. 
Kompressorlar  gazlarni  s
iqish  va  uni  quvur  orqali  uzatishga  mo‘ljallangan 
mashinalar hisoblanadi. 
Idishlardagi  vakuum  bilan  birgalikda  gazlarni  atmosfera  bosimigacha  yoki 
undan katta qiymatlarga siquvchi mashinalarga - vakuum nasoslar deb ataladi. 
Konstruktiv  tuzilishiga  ko‘ra 
-  hajmiy  kompressorlar:  rotorli  yoki  porshenli 
kompressorlarga  bo‘
linadi.  Parrakli  kompressorlar  esa  markazdan  qochma  va 
b
o’ylama  kompressorlarga  bo‘linadi.
 
Sanoatda  qo‘llaniladigan  har  xil  turdagi 
kompressorlarning asosiy parametrlar jadvalda keltirilgan. 
Massiv  rotor 
aylanish  jarayonida  po‘lat  plastinkalar
  fazalarida  erkin 
harakatlanishi mumkin. Plastinkalar oralig‘ida gazning aylanish jarayonida so‘ruvchi 
trubka dan  gazni olib bosimli trubka orqali quvurga uzatadi. 
Rotorli  kompressorning  vali  elektrodviga
tel  orqali  reduktorsiz  to‘g‘ridan
-
to‘g‘ri ulanishi mumkin.
 
Pоrshеnning  оldinmа
-
kеyin  hаrаkаti  dаvоmidа  quyidаgi  jаrаyonlаr  аmаlgа 
оshаdi: kеngаyish, so’rish, siqilish vа hаydаsh (itаrish).
 
 
 
 
 

---

158 
 
XI.1
–
 jadval