N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazakov

Tayyor neft mahsulotining fizik ko‘rsatkichlari

1. 
   jadval
   

Ko‘rsatkichlar	Guruxlar
	1	2	3
1.Xlor tuzlarining miqdori mg/dm^3 dan oshmasligi kerak	100	300	900
2.Suvning massa miqdori % dan oshmasligi kerak	0,5	1,0	1,0
3.Tog‘ jinsi zarrachalari % dan oshmasligi kerak	0,05	0,05	0,05
4.Bug‘ning to‘yinganlik bosimi kPa (mm.simob ust.) dan oshmasligi kerak	66,7	66,7	66,7
	(500)	(500)	(500)

Tayyor neft tarkibidagi oltingugurtning massa miqdori bo‘yicha quyidagi sinflarga bo‘linadi:

kam oltingugurtli - 0,60 % gacha;
oltingugurtli - 0,61 dan 1,80 % gacha;
yuqori oltingugurtli - 1,80 % dan yuqori.
Shuningdek tayyor neft 20^oC dagi zichligi bo‘yicha ham quyidagi uch sinfga bo‘linadi:
yengil - 850 kg/m³ gacha;
o‘rtacha - 851 dan 885 kg/m³ gacha;
og‘ir - 885 kg/m³ dan yuqori.

2. 
   Neft konlarini ishlatishni kompleks sxemalari va loyiha tuzish
   uchun kerakli boshlang‘ich ma'lumotlar
   

Konlarini ishlatishni kompleks sxemalarini tuzish uchun ilmiy-tadqiqot institutidan olingan geologik ilmiy-tadqiqot tashkilotlari tomonidan qatlamlarni aniq tadqiq qilingan boshlang‘ich ma'lumotlari, burg‘ilashdan chiqarilib ishlatishga topshirilgan, razvedka va ishlatish quduqlari haqidagi ma'lumotlar zarur bo‘ladi.
To‘plangan ma'lumotlarga ko‘ra kompleks sxema tuziladi, so‘ngra konlarni kompleks ishlatish loyhasi tuziladi.
Yangi ochilgan konni jixozlash to‘liq to‘plangan kompleks sxemaga va ishlatish loyihasiga asoslangan. Konlarni jixozlashda ishlatiladigan barcha turdagi quvurlar, ya'ni neft, gaz va suvni yig‘ish va tashish tizimiga qo‘yiladigan talablar:

• 
  konda neft, gaz va suvni yig‘ish sistemasida va tashishda qo‘llaniladigan quvurlar turlari;
  
• 
  siquv nasos stansiyalarini qurilmalari (SNS);
  
• 
  neftni tayyorlash qurilmalari (NTQ);
  
• 
  suvni tayyorlash qurilmalari (STQ);
  
• 
  kompressor stansiyasi (KS);
  
• 
  tarmoqli nasos stansiyasi (TNS).
  

Bizga ma'lumki quduqlarni joylashtirish, konni jixozlash sistemasini belgilaydi, shu jumladan quduq usti jixozlarining texnologik ishlash rejimi konni ishlash jarayoniga ta'sir qiladi.
Yer usti jixozlari o‘lchamlarini to‘g‘ri tanlash, turli quvurlarni tanlash, konda montaj ishlarini olib borish, konni kompleks sxemasini tuzish va ishlatish loyihasini tuzish uchun quyidagi ma'lumotlar yig‘iladi:

1. 
   konni yillar davomida ishlatishda neft, gaz va suvning qazib olish hajmi;
   
2. 
   konni yillar davomida davriy ishlash vaqtida quduq usti bosimini o‘zgarishi;
   
3. 
   quduqlarni maydon bo‘ylab joylashtirish (quduqlar to‘ri);
   
4. 
   quduq chuqurligi va quduq tanasi bo‘ylab haroratning o‘zgarishi;
   
5. 
   neft tarkibi, qatlamdagi va quduq ustidagi zichligi va qovushqoqligi, uning tarkibidagi parafin, asfalten, naften, smola, oltingugurt va nordon gazlar;
   
6. 
   gaz faktorlarining taxminiy o‘zgarishi, ishlash jarayonida, neftli gazning guruxiy tarkibi va zichligi;
   
7. 
   qatlam suvlarining fizik-kimyoviy tasnifi (ion tarkibi, zichligi, ishqorliligi, kislotaliligi va korrozion aktivligi);
   
8. 
   neft konining metrologik va iqlim sharoitlari, yog‘ingarchilik miqdori, maksimal va minimal havo harorati;
   
9. 
   ishlatish va haydovchi quduqlarning kondagi strukturaviy xaritasi;
   
10. 
    suv manbasi, elektr energiya, temir yo‘l va avtomobil yo‘llari;
    
11. 
    topografik xarita.