N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazakov

X.1-rasm. Oqova suvlarni tozalash qurilmasining ochiq sxemasi.

Uning ishlash tartibi quyidagicha: tindirgich va deemulgator ajratgichlarida neftdan ajratilgan suv avtomatik ravishda neft qopqoniga (1) tushadi. So‘ng tindirgich «ko‘l»larga (3) oqib boradi. Tindirgich «ko‘l»lardagi suv nasoslar (4) yordamida qumli filtrlardan (5) o‘tib tozalangan suv sig‘imlariga (6) o‘tadi. Bu sig‘imlardan oqova suvlar nasos qabuliga (7) boradi va ko‘pqatorli nasos stansiyalariga (KNS) uzatiladi. Bu yerda oqova suvlarni qatlamga haydash uchun katta bosimlar (14,7­19,62 MPa) hosil qilinadi.

Neft qopqonlaridan diametri 80 mkm dan katta bo‘lgan neft tomchilari yig‘ilib, nasos (2) yordamida yana qaytadan tindirgich va deyemulsator - tindirgichlarga uzatiladi.
Suv tezligining tez pasayishi natijasida tindirgich - «ko‘l»larda (3) neftning 30­40 mkm li tomchilari yig‘iladi va mexanik aralashmalar cho‘kadi. Oqova suvlarni tozalashning oxirgi bosqichi qum filtrlardir (5). Qum filtrlarida ma'lum vaqt oralig‘ida cho‘kib qolgan mikrozarrachalarni yuvib turish kerak. Buning uchun tozalangan suv sig‘imi (6) dagi suv nasos (8) yordamida qum filtrlariga uzatiladi. Filtrli tozalanishda hosil bo‘lgan iflos suv omborlarga (9) tushadi.
Bu ko‘rib chiqilgan qurilmaning kamchiliklari quyidagilar:

1. 
   Neft qopqonlari va «ko‘l» - tindirgichlar temir-betondan quriladi, bu esa katta harajatlar talab qiladi;
   
2. 
   Bunday qurilma katta maydonda qurilishi lozim;
   
3. 
   Neft konini ishlash davri mobaynida neftni suvlanishi oshishi bilan bir qatorda bu qurilmaning mahsuldorligi ham ochib borishi zarur;
   
4. 
   Bu qurilmadagi oqova suvlar havodagi kislorodi bilan ta'sirlashib turadi. Natijada bu kislorodi oqova suvlarda erib, suv uzatkichlar va nasoslarning karroziyasiga sabab bo‘ladi.
   

Hozirgi vaqtda oqova suvlarni tozalashning yopiq usuli qo‘llanilmoqda, bunda suv havo bilan ta'sirlashmaydi. Mana shunday qurilmalarning biri X.2- rasmda