N respublikasi

1.2. Kóp postli támiyinlew dárekleri

Kóp postli kepserlew tuwrılaǵishları ÂÄÌ duga menen ballast reostatlari arqalı bir neshe kepserlew postlarini tuwrılanǵan tok menen bir waqıtta támiyinlew ushın qollanıladı, qorǵawlaytuǵın nazda mexanizatsiyalasqan kepserlewda ÂÄ1Ì tuwrılaǵishları qollanıladı. Bir tuwrılagishdan isley alatuǵın postlar sanı n ni, kóp postli tuwrılagishniń nominal tokı Inom ni bir postniń maksimal tokı Ín na qatnası menen anıqlaydilar:

Bul jerde: α = 0, 6... 0, 65 postlariniń bir waqıtta islew koefficiyenti.
Kóp postli kepserlew tuwrılaǵishları qattı sırtqı VAT na iye.(1.2-suwret)

Hár bir postda duga menen sırısı kepserlew ushın kerek bolǵan pastlab baratuǵın xarakteristika
ballast reostatlari járdeminde alınadı, reostatlar kóp postli tuwrılaǵısh komplektina kiredi.
Kepserlew transformatorı - ózgeriwshen júzimdiń sanaat tarmaqları kernewi 220... 380 v ni tómen kernewge, yaǵnıy ÃÎCO' boyınsha Kepserlew úskeneleri kernewine hám kerek bolǵan Kepserlew togin támiyinleytuǵın elektromagnit apparat­ bolıp tabıladı. Kepserlew transformatorınıń, turaqlı Kepserlew jara- janı ushın kerek bolǵan tez tómenlep barıwı ushın transforma- torniń arnawlı konstruksiyası, yaǵnıy shashilma magnit aǵısları úlkenlestirilgen transformatorı islep shıǵarılǵan. Kepserlew transformatorınıń chulg'amlari jıljıtılatuǵın konstruksiyası eń kóp tarqalǵan. Bunday transformator . O'320, O'330 markalı elektrotexnik polat markalı plastinkalardan jıynalǵan tuyıq magnit ótkeriwshiinde jıynaladı. Izbe-iz jalǵanǵan túteler 2 den dúzilgen baslanǵısh chulg'ami tarmaq kernewine baylanısa­ di, chulg'am magnit ótkeriwshi 1 de qo'zg'almas etip bekkem­ lanadi. Ekilemshi chulg'am da eki túte 3 ten tayarlan­ ǵinbolıp, dáste 4 aylantırılǵanda magnit ótkeriwshiniń ózegi boylap erkin jılısıwı múmkin.

1.2. 2-súwret. Jıljıtılatuǵın oramlı Kepserlew transformatorınıń sxe masi:

1- tuyıq magnit o'tkazgish; 2- baslanǵısh ; 3- ekilemshi ; 4 – dáste
Transformatordıń islewi magnit ótkeriwshi arqalı baslanǵısh 2 hám ekilemshi 3 chulg'amlarniń elektromagnit óz-ara tásir­ larina tiykarlanǵan. Energiya uzatıwda eki ózgeriwshen mag­ nit aǵısları qatnasadı : tek magnittan ótetuǵın tiykarǵı aǵıs Ft hám magnit ótkeriwshinen hám de hawadan ótetuǵın shashilma aǵıs Fs. Salt júriw rejiminde baslanǵısh chulg'amniń g'altagi 2 kernewi U1=220... 380 v li támiyinleytuǵın elektr tarmaǵına ula- nadi. Bunda tuyıq kontur payda boladı hám odan salt júriw tokı Isyu ótedi. Bul rejimde ekilemshi chulg'am jalǵanǵan Kepserlew shınjırı (ekilemshi kontur ) ashıq. Transformatordıń ekilemshi kernewi salt júriw kernewi U2 = Usyu na teń. Onıń qıy- matini duganı isenimli payda bolıwı hám qawipsizlik texnikası ta- erinleri shártleri tiykarında transformatordı esaplawda tańlaydilar.
Júkleme rejiminde, japsarlaytuǵın duga janǵanda ekilemshi kontur da tuyıq. Odan duga tokı (Kepserlew tokı ) ótedi. Bul tok 2 hám 3 túteler baslanǵısh hám ekilemshi chulg'amlar arasında­ gi aralıqtı ózgertirip retlenedi. Eger 2 hám 3 túteler arasındaǵı aralıq (Emax) maksimal bolsa, (Fs) shashilma magnit aǵımı eń úlken boladı, tiykarǵı magnit aǵımı (Ft) bolsa, hám sonday eken Kepserlew tokı da minimal boladı. Eger 2 túte 3 túteka jaqınlashsa, (Fs) shashilma magnit aǵımı azayadı, (Ft) aǵımı hám Kepserlew tokı bolsa úlkenlesedi.
Jıljıtılatuǵın chulg'amli transformatorlar ushın kepserlew toginıń retlew márteligi Kr 5. Kepserlewshi Kepserlew ushın kerek bolǵan tok ma`nisin Kepserlew transformatorınıń das­ tasi 4 aylantırıp hám tok ma`nisin kórsetkishine qaray ornatadı, kórsetkish transformatordıń jildida ornatıladı.
Qısqa ıslawısh rejiminde Kepserlew shınjırı elektrod menen buyım arqalı tuyıq boladı. Qısqa ıslawısh tokı kepserlew tokı (duga tokı ) den, ádetde, 1, 1-1, 2 ret úlken boladı. Bul shárt duga menen sırısı Kepserlewda dáslepki waqıtta duga ańsat janı­ shi ushın túrli konstruksiya daǵı Kepserlew transformatorları ushın álbette atqarıladı.
Jıljıtılatuǵın chulg'amli transformatorlardıń bir neshe túrleri ceriyali islep shiǵarıladı (5. 4-súwret, 5. 1-keste), olardan túpkiliklileri - TÄ hám TCÊ transformatorları.

1.2. 3-súwret. Duga menen sırısı Kepserlew ushın chulg'amlari jıljıtıladı - ǵintransformator.
1 - baslanǵısh oram ; 2 - ekilemshi oram ; 3 - vintniń háreketdegi burandası ; 4 - vertikal vint qayıslı rezbasi menen; 5 - korpus qopqog'i; 6 - rim bolt; 7 - júzimdi retlew dástegi; 8 - tuyıq magnit ótkeriwshi (ózek); 9 - dáste; 10 - Kepserlew shınjırı kabellarini jalǵaw ushın zajim; 11 - korpus ; 12 - sovitish ushın jaluzilar