N respublikasi

4.3. Úskenelerdiń qawipsiz islew shártleri

Eritib kepserlewda ózgermeytuǵın júzimde salt islew kernewi 110 v ge shekem etetuǵın, ózgeriwshen júzimde 80 v bolǵan, plazma jardeminde kepserlew hám kesiwde 170—200 v bolǵan támiyinlew dáreklerinen paydalanıladı. SHuning ushın bul derekler ayqulaq úzilgeninde olardı ko'pi menen 0, 5 s dawamında úzip qóyatuǵın avtomatikalıq apparatlarǵa ıyelewi kerek.
Adam denesi elektr qarsılıgı úlkenliginiń ózgerip turıwın esapqa alıp (mısalı, qurǵaqlay terinde qarsılıq 8000—20 000 Om ni quraydı, qol ızǵar bolǵanında, terinde zaqım aliwler bolǵanında qarsılıq 400—1000 Om ge shekem azayadı ), 12 v den aspaytuǵın kernew (kóshpeli jaqtılandıriw) qawipsiz esaplanadı. Eger kepserlewshi tar xanada islese hám metall sirtlari úlken júzege tiyip tursa, elektr tokı menen zaqım aliw qáwpin kemeytiw ushın tómendegi ilajlarǵa ámel qılıw zárúr:
Tok dáreklerin hám doǵanı támiyinlew menen baylanıslı bolǵan hámme sımlardı isenimli izolyasiyalash, kepserlew apparatlarınıń korpusların erga jalǵaw. Támiyinlew dárekleriniń, apparat yashiklarining korpusları, járdemshi elektr úskeneler de erga jalǵanıwı kerek. Erga baylanıstıratuǵın sımlardıń kesimi keminde 25 mm2 bolıwı zárúr. Kepserlew úskenesin tek gezekshi elektr montyori tarmaqqa ulaydi, úzedi hám remont etedi. Kepserlewshilerge bul islerdi orınlaw qadaǵan etiledi.

4.4 . Kontaktli kepserlew jumıslarında qawipsizlik texnikası

Kepserlew hám detal sirtlarini oraw jumısları joqarı qáwipliliktegi jumıslar kategoriyasiga kiredi. Elektr kepserlew jumıslarına 18 jasqa tolǵan, sol kásip boyınsha arnawlı oqıw kursların o'tagan, qawipsizlik texnikası hám órt qawipsizligi boyınsha jollamalardan hám de medicinalıq kórikten ótken adamlarǵaǵana ruxsat etiledi. Elektr japsar -chilarga qayta uo'riqnoma hár 3 ayda bir márte ótkeriledi. Jumıstı orınlaw processinde kepserlewshin hár qıylı qáwiplerden hi- moyalash maqsetinde, olar arnawlı kiyim- 136 bas, jeke qorǵaw quralları hám isenimli jumıs quralları menen támiyinleniwi zárúr. Japsar jumısları jabıq ımaratlarda ótkerilgende xanaǵa samallatıw apparatları ornatılıwı kerek. Sonıń menen birge, japsar apparatları, transforma tarlardıń korpusları, japsarlanıwshı konstruksiyalar jerge jalǵanıwı kerek. Jumıs baslawdan aldın elektroapparatlar, japsar kabellari, elektrod uslaǵısh, maskali shitlar tekserip kóriledi. Elektrod uslaǵısh jeńil, elektrodtı jaqsı siqib uslaytuǵın, elektrodlardı almastırıw qolaylıǵı támiyinlengen konstruksiyada bolıwı hám olar dielektrik, órtga shıdamlı hám de kem ıssılıq ótkeriwshi materiallardan tayarlanishi kerek. Házirgi waqıtta ámelde ED-2 hám ED-3 markalı elektrod ush- lagichlar keń qollanıladı. 300 A ge shekem bolǵan tok hám diametri 7 mm ge shekem bolǵan elektrodlar menen japsar jumısların orınlawda ED-2 elektrod uslagichidan, 300 A den joqarı tok hám diametri 3... 12 mm li elektrodlar menen kepserlewda bolsa ED-3 elektrod uslagichidan paydalanıw usınıs etiledi. Kepserlewshiniń kózin qáwipli nurlanıwlardan qorǵaw maqsetinde qorǵaw «kaska»lariga arnawlı áynekler ornatıladı. Olar tok kúshi muǵdarına baylanıslı halda saylanadı. Ámelde Ye-l, Ye-2, Ye- 3 hám Ye-4 markalı qorǵaw áynekleri isletiledi. Qorǵaw áynekleri ultrafioletoviy nurlardı ótkermeydi, infraqızıl nurlardı bolsa 1... 3 procentkeshe ótkeziwi múmkin. Japsar úskenelerin ornatıwda elektr tarmaǵı menen japsar apparatı aralıǵindaǵı elektr sımlarınıń uzınlıǵı 10 metrden aspawı, elektrodqa baratuǵın kabelning uzınlıǵı bolsa 15... 25 metr (ayırım jaǵdaylarda 40 metrge shekem) bolıwı kerek. Elektr kabellari suwdan hám túrli maylardan qorǵawlanadı. Qorǵawlanbaǵan yamasa ziyanlanǵan hám izolatsiyasi ashılıp qalǵan kabellar remontlanıwı, aytaqırlarına rezinalı shlang kiygizilib qawipsizlantirilishi talap etiledi.