|
Suv bug‘i. To‘yingan suv bug‘i juda kuchli dezinfeksiyalovchi ta’sir ko‘rsatadi. Uning ta’siri 2 elementdan: namlik va yuqori tempraturada iborat. Avtoklav deb ataladigan apparatlar ana shu tamoyilga asoslanagan. Ularda 1,5 atm bosim hosil qilib, bug‘ tempraturasini 120° S gacha ko‘tarish mumkin. Xirurgik asboblar va bog‘lanish materiallari, odatda, avtoklavda sterillanadi.
Dezinfeksiyaning kimyoviy usullari amalda keng qo‘llaniladi. Bunda, ayniqsa, xlorli ohak, floromin, fenol, lizol, formalin ko‘p ishlatiladi. Xlor tutuvchi preparatlarning qo‘llanishi ular tarkibidagi faol xlor ta’siriga bog‘lik. Ular 2,3 %li eritma holida ichak infeksiyalarida bemor chiqindilarining, pol va idish- tovoqlarni dezinfeksiyalashda ishaltiladi.
Dezinfeksiya o‘tkazilish: vaqtiga qarab uch turga: profilaktik; joriy va yakunlovchi dezinfeksiyaga bo‘linadi.
Profilaktik dezinfeksiya jamoat joylarida (hammom, xojatxona va boshqalar) kasallik yuqishining oldini olish maqsadida o‘tkaziladi. Vodoprod suvini xlorlash, xirurgik asboblarini sterillash xam profilaktik dezinfeksiyaning bir turidir.
Bemordan ajralgan chiqindilarni o‘z vaqtida zararsizlantirib turish joriy dezenfeksiya hisoblanadi. U uyda (bemor kasalxonaga jo‘natilguncha) va kasalxonada har kuni amalga oshiriladi. Bemor foydalangan idish asbob, shuningdek, binobarin xam muntazam dizenfeksiyalab turiladi.
YAkunlovchi dizenfeksiya bemor uyda (uni kasalxonaga jo‘natgandan so‘ng) va kasalxonada bemor tuzalib chiqib ketgandan keyin o‘tkaziladi va o‘rin ko‘rpasi kameralarda dezinfeksiyalanadi.
Dizenseksiya. Dezinseksiya maqsadlarida fizik vositalardan tashqari, qator kimyoviy vositalar: DDT; geksaxloran; xlorofos; dixlorofos va boshqalar ham ishlatiladi.
DDT sof xolla hidsiz, suvda erimaydigan oq kristall kukun. Kerosin va skipidarda eriydi. Bit, burga, chivin, pashsha kabi hashoratlarni qirish uchun ishlatiladi.
Geksaxoran o‘tkir qo‘lansa hidli, kul rang kristall modda. DDT kabi orgonik suyuqliklarda eriydi va u qo‘llaniladigan hollarda ishlatiladi.
Xlorofos kristall modda bo‘lib, suvdagi eritmalari va aerozli pashsha va boshqa hashoratlarga qarshi samarali qo‘llaniladi.
Deratizatsiya. Kemiruvchilarni qirish uchun deratizatsiyanishg mexanik, kimyoviy va biologik vositalardan foydalaniladi. Mexanik vositalar sifatida tuzoq, qopqon va tur qo‘llaniladi. Kimyoviy vositalardan kristall, rux fosfid va zookumarin k.o‘p ishlatiladi. Ular kukun holida chiqariladi. Deratizatsiyaning biologik usuli kemiruvchilarda sun’iy ravishda salmonellyoz kasalligini yuqtirib, ularni qirib yuborishdan iborat.
Zararsizlantirish ishlarini olib borishda qo‘laniladigan xavfsizlik choralari.
Zararsizlantirish ishlaridan foydalanilganda kishilar RMlar, ZMlar, shuningdek, BVlarda ham qo‘llanilayotgan zararsizlantiruvchi moddalar va eritmalardan himoyalanish choralarini ko‘rishlari zarur.
Zararsizlantirish ishlari bilan bog‘lik bo‘lgan barcha yumushlarni shaxsiy himoya vositalaridan foydalanilgan holda bajarish kerak. Ularni kuyish va echishni shu maqsadlar uchun maxsus jihozlangan xonalarda bajarish lozim.
Agar ishlar yoz vaqtida izolyasiyalovchi himoya kiyimida bajarilayotgan bo‘lsa, terining qizib ketishining oldini olish uchun belgilangan vaqtgacha ishlanadi. Qishda esa himoyalovchi kiyimini ichidan issiq kurtka, shim, boshga esa podshlemniklar kiyish lozim. Himoya vositalarning yaroqligi tez-tez tekshirib turiladi. Agar biror kamchilik topilsa, uni almashtirish choralarini ko‘rish kerak.
Ish vaqtida zararsizlantiruvchi vosita va materiallarni ehtiyotlik bilan ishlatish zarur. Faol eritmalar va bo‘tqalarni maxsus jihozlangan maydonchalarda tayyorlash tavsiya qilinadi. Qul bilan ishlatiladigan predmetlar oldindan zararsizlantiriladi, ishlatib bo‘lingan tayoqcha latta va boshqa materiallar chuqurga ko‘mib tashlanadi. Zararsizlantirish ishlarini bajarayotganda shaxsiy himoya vositalarini echish, bog‘lash, zararlangan buyumlar ustiga yotish o‘tirish yoki ularga tegib ketish, ovqat eyish, suv ichish, chekish va ish joyida dam olish man etiladi. Bu ishlarning hammasini maxsus ajratilgan joylarda qilinadi.
Zararsizlantirish ishlarini bajarish vaqtida texnikadan ehtiyotkorlik bilan foydalanish har xil avariyalarning oldini olish garovidir.
Zararlangan chorva mollari, oziq- ovqatlar, em-xashak, sut bilan ishlashda beligilangan xavfsizlik choralariga e’tibor berish, shaxsiy ximoya vositalaridan foydalanish, shaxsiy gigena va sanitariya qoidalariga rioya qilish shart. Veterinariya ishlov maydonchalarini shunday jihozlar kerakki, bunda ishlov maydonchalarini berilayotgan mollar va oziq-ovqatlar bir- birlarini zararlantirmasin. Bunda shamol harakatini e’tiborga olish kerak.
SHamol radioktiv chang uchirib ketmasligi, ZMlar burlarini texnik vositalarga, odamlarga, oziq-ovqat mahsulotlariga tushirmasliga lozim.
Zararsizlantirish ishlarini bajarishda foydalanilgai texnikalar maxsus ajratilgan joylarga olib boradi va hamda ishlovdan o‘tkaziladi. Texnikalarga ishlov berilgandan so‘ng va zararlanish miqdori nazorat qilingandan keyin navbatdagi ishlarni bajarish uchun jo‘natiladi.
Barcha ishlarni bajarib bo‘lgandan keyin shaxsiy tarkib turli sanitariya ishlovidan o‘tkaziladi, shaxsiy himoya vositalark, kiyimlar va poyafzallar zararsizlantiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
