N. R. Yusupbekov, D. P. Muxitdinov texnologik jarayonlarni modellashtirish va

Har bir  parallel tajribalar soni turlicha bo‘lgan 

mustaqil o‘zgaruvchilar o‘zgaradigan tajribadagi dispersiyalar 

baholarini aniqlash

a) 

Qoldiq  dispersiya  Sj>  ni  aniqlash  o‘zgaruvchan  qiymatli 

tajribalardan aniqlanadi (passiv tajriba):

3 6 0

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

l

vc

II  \

x>

Xr

y e

1

 -A, X[ 

1

 * ’ ‘ 

1

X>

r  ' X>

r y>>-yftl

1

 -k „

x„ r " x„>

Xttr "" ‘ Xnr

n

 

a

, 

,

S

 

( y  

S itt

  )  

C C

------~ T

r

 

(6.60)

2Lki ~P

i* i

bu  yiM'ilii, 

r 

-  

regressiyaning 

qiymatli 

tanlanma

koeffitsiyenlliiii  soni,  ba’zi  hollarda  koeffitsiyentlar  qiymati  -  

r  — m

 H  I ,

Sjt 

qoliliq  dispersiya  -   tenglamalar  (yoki  modeliar)  va

tajribalnrning xatoliklarini tavsiflaydi;

y

 

regrcssiya  tenglamasiga  ko‘ra  koeffitsiyentlar  (6.45) 

yordamida  aniqlanadi; 

y — tajribaviy qiymat;

SSH  qoldiq dispersiyalar kvadratlarining yig‘indisi; 

f K  qoldiq  dispersiyaning erkinlik darajalari soni; 

n 

-  sinov oMehashlarining soni; 

p -regressiyaning qiymat koeffitsiyentlari soni.

SSK  qoldiq  kvadratlarining yig‘indisi  regressiya tenglamasining 

xatoligini  tavsiilovchi  monandlik  dispersiyalari  kvadratlari  SSmon  va 

tajribalar xatoliklarini  tavsiflovchi  qayta tiklanish dispersiyalarining 

kvadratlari  5Spyig‘indisiga teng.

SSlt=S S mo„ + SSe 

(6.61)

361

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Qoldiq  dispersiyalar  S^  ning  erkinlik  darajalari  soniga  muvofiq 

quyidagi to‘g‘ri:

n

f R = Y . k i ~ P  = f mon+ f e

/=1

(6.62)

b)  Qayta tiklanish dispersiyasi  5e2ni aniqlash.

Qayta tiklanish  dispersiyasi  S

2

  parallel  tajribalardan  aniqlanadi, 

qachonki  ularning  sinovlari  soni  har  bir  tajriba  nuqtalarida  turlicha 

va  £,.(/ = 

1

 

ga teng bo‘lsa: