N. R. Yusupbekov, D. P. Muxitdinov texnologik jarayonlarni modellashtirish va


A - ( « V ) - t o ‘g ‘ri  burchaldi  matritsaning  koeffitsiyentlari



Download 10,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/229
Sana23.09.2021
Hajmi10,21 Mb.
#183066
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   229
Bog'liq
Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish asoslari (N.Yusupbekov)

A - ( « V ) - t o ‘g ‘ri  burchaldi  matritsaning  koeffitsiyentlari; 

9

 

-

 

parametrlarning vektor-ustuni; 



e 

-  xatolaming vektor-ustuni, ya’ni

> l l


% x X\2  ■

V

72



A22  .

• 

^2 



p

e2

^2

9 =



,  A 

=



, 9  =

,  e =



(3.36)



^«2


/

Unda (3.34) shartning matritsa shakli



202

www.ziyouz.com kutubxonasi




y = h.0 + e

(3.37)


munosabat bilan , (3.35) shart esa

M{e} = 0,  V(e) = Af{e Te)= cr2I,

(3.38)


munosabat  bilan  teng  kuchli  bo‘Iadi,  bu  yerda, V(e)  -   kuzatuv

xatolarining  kovariatsion  matritsasi;  I  -   birlik  ( n x n )   matritsa;  T -  

li ansponirlash belgisi.

Ushbu holda eng kichik kvadratlar usuli



e = Z (y.-Z W 2

,=i 


/=i

(3.39)


kvadratlar  yig‘indisini  minimumlashtirishga 

minimum mavjud bo‘lishining zaruriy sharti

qo‘llaniladi.  Q

^

 = 0  ( j  = 



\ , 2 , . . . , p ) ,

o u  j

yoki


(3.40)

§ -  = - 2 h y , - i v , = o .

O t ) j

 

,=| 



y=l

ko‘rinishga ega.

(3.41)

(3.41) shart  <9; :parametrga nisbatan chiziqli tenglamalar tizimi 



ko‘rinishida yoziladi:

Y , Lnflk  = 'LyAj> U =

k=1 

y=I


bu yerda

(3.42)


LJk  = X ' Li/'if*’  UU = l,2,..,p).

i - i

(3.43)


1'a’kidlash  kerakki,  bu  tizim  yomon  tomonga  o‘zgarmagan,

ya'ni  uning aniqlovchisi



2 0 3

www.ziyouz.com kutubxonasi




L\ \  Lu

*•  A

h

^21  L22



** 

Lln

(3-44)


_ A>i  Ln

2

L„„

bo‘lib,  uning  yagona  9{,92

yechimini

topamiz.  Bu

kattaliklar  eng  kichik  kvadratlar  bo‘yicha  olingan  baholar  deb 

ataladi.  Ularni  matritsa  shaklida  qidirish  qulay.  (3.36)  belgilashdan 

foydalanib (3.39) ni quyidagi  ko‘rinishda yozamiz:

Q = ( y - A 0 ) T( y - A 0 ) .  

(3.45)


Bunda (3.42) tizim quyidagi  ko‘rinishni qabul qiladi:

Ar y - A r Kd = 0 

(3.46).


MatritsaArA—  buzilmaganligini,  bu  shartA  0,shartga  teng 

kuchliligini  ta'kidlab,  (3.46)  dan  qidirilayotgan  9 :  bahoning  vektor 

ustunini topamiz:

0 = ( A T A ) ~ l A Ty

 

(3.47).


Biroq  modellarning  ko‘pchi!igi  parametrlar bo'yicha  nochiziqli, 

chunki  ulami  baholashning  usullari  ahamiyatli  darajada  murakkab- 

lashgan.  Bunday  modellarni  identifikatsiyalash  protseduralarini 

yanada to‘liqroq  ko‘rib  chiqamiz.  Apparatga jarayonni  o ‘tkazuvchi 

mexanizmning  m  ta  modellariga  ega  bo‘linsin  va  ular  quyidagi 

ko‘rinishda keltirilsin:

f U)( * u A ) ’ 

it l)0 i ) + eu, 

(3.48)

Meu  = 0,  De„  = a 2V 

(3.49)


yoki

204


www.ziyouz.com kutubxonasi


(3.50)

M s u  = 0,  D s u  = cr2V,

(3.51)

bu yerda:



e —  j-  nchi  model  uchun 

nomaMum  parametrlaming  p  — 

o‘lchamli vektori;

xu -boshqariladigan o'zgaruvchilaming qo‘lchamli vektori; 

e„-  kuzatishlarni qayta tiklanuvchanligining xatolik vektori; 

u -   tajriba raqami;

M   -  matematik kutilmaning belgisi;

D  -   oMchashlarning dispersion-kovariatsiya matritsasi; 

cr2  ,V  -   D  ni  tavsiflovchi  skalyar  ko‘paytuvchi  va  ijobiy 

aniqlangan matritsa;

j^-oMchashlarning  Q  oMchamli vektori; 



t

)

u

(9

j

) -  tizimlar javobining  Q  oMchamli vektori.

Tasodifiy  kattaliklaming  o ‘rtasida  odatda  shunday  bogMiqlik 

mavjud,  bir  kattalikning  o‘zgarishi  boshqalarining  taqsimlanishini 

o ‘zgartirib  yuboradi.  Bunday  bogMiqlik  stoxastik  bogMiqlik  deb

Agar  ikki    va  U  tasodifiy  kattaliklar  bogMiq  boMmasa,  unda 

bu  kattaliklar  yig‘indisining  dispersiyasi  ular  yig‘indisiga  teng 

boMadi:

Agar  ushbu  tenglik  bajarilmasa,  unda   

va  Y  kattaliklar 

bogMiq  hisoblanadi.  Dispersiya  va  matematik  kutilmaning  xossalari 

ta’riflaridan quyidagi munosabat kelib chiqadi:

ataladi.


D(X + Y) = D(X) + D(Y).

(3.52)

D { x  + Y} = M [ x  + Y -  M { x  + Y)]2  = M [ x  -  M(X)}2 +

2  M{[Z-M(Z)][T-7W(Z)]} + M[T-M(T)]2 = 

(3.53)

D(X) + 2M{[X -  M ( X ) \ Y  -  M(7)]} + D(Y).



2 0 5

www.ziyouz.com kutubxonasi





Download 10,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   229




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish