N pardabekova agrar munosabatlar va

Differensial  renta 

-  yer  uchastkalarining  unumdorligidagi 

va  joylashgan  joyidagi  farqlar  natijasida  vujudga  keladigan 

qo'shimcha sof daromad.  

 

Differensial (lotincha so'zdan olingan bo’lib, tabaqalashgan, 

farq  degan  ma'noni  anglatadi)  renta  o'rta  va  yaxshi  yer 

uchastkalarida  ishlab  chiqarilgan  mahsulotlarga  sarflangan 

xarajatlar  bilan,  уоmоn  yer  uchastkalarida  yetishtirilgan 

mahsulot  uchun  qilingan  xarajatlar  o'rtasidagi  farq  sifatida 

namoyon  bo'ladi.  Qishloq  хо'jalik  mahsulotlarining  bahosi  ana 

shu unumdorligi past yerlarda etkazilgan mahsulotlarga qilingan 

xarajatlar asosida shakllanadi.  

 

Sababi,  unumdor  yerlar  cheklangan.  Aholining  talabini 

qondirish  uchun  уоmоn  yer  uchastkalaridan  ham  foydalanishga 

to'g'ri  keladi.  Differensial  renta  faqat  yer  uchastkalarining 

unumdorligini  turlichaligi  tufayligina  emas,  balki  ularning 

iste'molchilarga  uzoq-yaqin  joylashishi  tufayli  ham  kelib 

chiqadi. Уоmon yerlardan differensial renta olinmaydi.  

Differensial  renta  o'zining  kelib  chiqish  sharoitlarga  qarab 

differensial renta I va differensial renta II ga bo'linadi.  

 

Yerning  tabiiy  unumdorligi  va  iste'molchilarga  nisbatan 

joylanishiga (sanoat markazlariga, bozorlarga va aloqa yo'llariga 

uzoq-yaqinligi)  ko'ra  farq  natijasida  hosil  bo'lgan  differensial 

renta,