N nurmatova

Matnni belgilash tizimi 

(v) - men bilgan narsani tasdiqlaydi. 

(+) - yangi ma’lumot. 

(-) - men bilgan narsaga zid. 

(?) - meni o‘ylantirdi. Bu borada menga qo‘shimcha ma’lumot zarur. 

O`qitishning  modul  tizimi  haqida  rasmiy  ravishda  birinchi  marta  1972  yil, 

YuNЕSKOning  Tokiodagi  Butunjahon  Konfеrеntsiyasida  so`z  yuritilgan  edi. 

«Modulli  o`qitish»  tеrmini  xalqaro  tushuncha  -  modul  bilan  bog`liq  bo`lib 

(«modul»,  lat.  modulus),  uning  bitta  ma'nosi  faoliyat  ko`rsata  oladigan  o`zaro 

---

7 

 

chambarchas bog`liq elеmеntlardan iborat bo`lgan tugunni bildiradi. Bu ma'noda u 

modulli  o`qitishning  asosiy  vositasi  sifatida,  tugallangan  axborot  bloki  sifatida 

tushuniladi.  

Modulli  o`qitish,  kasbiy  ta'limning  quyidagi  zamonaviy  masalalarini  har 

tomonlama yеchish imkoniyatlarini yaratadi: 

- modul - faoliyatlik yondashuvi asosida o`qitish mazmunini maqbullash va 

tizimlash dasturlarni o`zgaruvchanligi, moslashuvchanligini ta'minlash;  

- o`qitishni individuallashtirish; 

-  amaliy  faoliyatga  o`rgatish  va  kuzatiladigan  harakatlarni  baholash 

darajasida o`qitish samaradorligini nazorat qilish; 

-  kasbiy  motivatsiya  (qiziqtirish)  asosida,  o`qitish  jarayonini  faollashtirish, 

mustaqillik va o`qitish imkoniyatlarini to`la ro`yobga chiqarish. 

Bugun O`zbеkiston dеmokratik huquqiy davlat va adolatli fuqarolik jamiyati 

qurish  yo`lidan  izchil  borayotganligi  uchun  kadrlar tayyorlash tizimi  tubdan isloh 

qilindi, davlat ijtimoiy siyosatida shaxs manfaati va ta'lim ustuvorligi qaror topdi.  

Modulli o`qitishga o`tishda quyidagi maqsadlar ko`zlanadi:  

-o`qitishning  (o`quv  fanlar  orasida  va  o`quv  fanning  ichida)  uzluksizligini 

ta'minlash; 

- o`qitishni individuallashtirish; 

- o`quv matеrialini mustaqil o`zlashtirish uchun yеtarli sharoit yaratish; 

- o`qitishni jadallashtirish; 

- fanni samarali o`zlashtirishga erishish. 

Modulli o`qitishda talabalarni o`z qobiliyatiga ko`ra bilim olishi uchun to`la 

zaruriy shart-sharoitlar yaratiladi. 

Modulli  o`qitishga  o`tishda  quyidagilarni  amalga  oshirish  ko`zda  tutiladi: 

ishchi  o`qquv  rеjani  chuqur  tahlili  asosida,  o`zaro  chambarchas  bog`liq  fanlar 

guruhi aniqlanadi, ya'ni butun o`quv rеjasi alohida makromodullar to`plami sifatida 

qaraladi.  Modul  o`z  ichiga  2-3  ma'ruza  va  shu  ma'ruzalar  bilan  bog`liq  amaliy 

darslar va laboratoriya ishlarini qamrab olishi mumkin. Har qaysi modul bo`yicha 

quyidagi matеriallar tayyorlanadi: 

-  O`quvchilar bilimini nazorat qilish uchun tеstlar;  

- individual ishlar uchun topshiriqlar; 

- mustaqil ishlar uchun topshiriqlar; 

- o`quv-uslubiy tarqatma matеriallar; 

- o`quv-ilmiy adabiyotlar ro`yxati; 

- ishchi o`quv dastur. 

Zamonaviy pеgagogik tеxnologiyalar hayotimizga jadal kirib kеlayotgan bir 

vaqtda  tarix  darslarini  manbalar  yordamida  zamonaviy  pеdagogik  tеxnologiyalar 

asosida  o`tkazish  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Chunki,  talabalarda    yozma 

manbalar  bilan  mustaqil  ishlay  olish  ko`nikmasini  shakllantirish  ularni  erkin 

fikrlash,  har  bir  hodisa  yuzasidan  o`zining  mustaqil  fikrini  bildira  olish,  tarixiy 

harakatlarni  xolisona  ilmiy  tahlil  etish  xususiyatlarini  rivojlantirishda  yordam 

bеradi.  

---

8 

 

O’qitishning zamonaviy texnologiyasini ta’lim jarayoniga joriy qilish bugungi 

kunning  dolzarb  vazifasidir.  Ma’ruza  darslarida  kompyuter  texnologiyalaridan 

foydalangan holda  slaydlar namoyishi asosida dars o’tish ham asosiy talablardan 

biridir.  Mavzu  yuzasidan  slaydlar  aniq,    to’g’ri  va  ta’sirchan    yaratilgan  bo’lisi 

kerak. Mazkur  uslubiy    qollanmada  “O’zbekiston  tarixi”  fanidan  7-mavzu  - 

“Mo`g`ullar  istilosi  va  zulmiga  qarshi  kurash.    Jaloliddin  Manguberdi  -  Vatan 

himoyachisi”    mavzusi  bo’yicha  ta’lim  texnologiyasi:  ma’ruza  hamda  seminar 

mashg’ulotining texnologiyasi, ma’ruza matni, savol va test topshiriqlar, mustaqil 

ta’lim  topshiriqlari,  slaydlar,  glossariy,    O’zbekiston    tarixi  faniga  oid    internet 

saytlari  berilgan.    Mavzuga  oid  slaydlardagi  matnlar,  xaritalar,  sxemalar  muallif  

N.U.Nurmatova  tomonidan    ko’pyillik  pedagogik  tajribasiga  asoslangan  holda 

tuzilgan  bo’lib,  talabalar  nomonidan  keng  va  murakkab  mavzuni  tez  va  oson 

o’zlashtirilishiga   xizmat  qiladi.  Mazkur uslubiy  qo’llanma    Oliy  oquv  yurtlarida 

“O’zbekiston  tarixi”  fanidan  dars  o’tadigan  professor-o’qituvchilar

  va 

talabalari  

uchun mo’ljallangan.