N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

0 ‘qitisli metodlari 
bilim larni berish usullari sifatida qaraladi 
va
lalabalaming ilmiy bilish faoljyatiga rahbarlik qilishga qaratilgan bo‘ladi hamda 
o‘quv jarayonida olim pedagogning talabalaiga ta’sir ko‘rsatishini shakllantiradi.
0 ‘rganish metodlari 
biiim, malaka va ko‘nikmalami ijodiy egahashga 
hamda metodik va g‘oyaviy-siyosiy e ’ciqodlami ishlab chiqishga qaratilgan 
lalabalaming ilmiy bilish faoliyati usuli sifauda belgilanadi.
Oliy maktabdag' ta’lim xususiya+i o ‘quv jarayonini tashkil etishda ko‘rinadi. 
Maktab ta ’limi metodlami belgilash va o ‘qitish shakllarini tashkil qilishni 
ivsiya etadi. Oliy maktabda esa o ‘aitish metodlari va shakllari qo‘shilib ketadi, 
ya’ni oliy maktabdagi dars berish metodi ayni zamonda o ‘qitishning tashkiliy 
shakli ham hisoblanadi. Oliy maktabdagi o ‘qitish metodlari o‘ziga qo‘shimcha 
vuklanma — mashg‘ulotni tashkil etishni ham oladi.
Oliy maktabdagi o‘qitish metodlari tasnifi masalasi o ‘zining dolzarbligini 
.aqlab qoladi. Oliy maktabdagi o ‘qitish metodlari tasnifming didaktik 
s'ondashuvlari, umumdidaktik yondashuvlarga monelik qilmaydi, balki ulami 
i ivojlantiradi. Ular oliy maktabdagi o ‘quv jarayonining xususiyatlari, ulaming
27

---

didaktik vazifalari xarakteriga asoslanadi.
Oliy maktabda o ‘qitish va o ‘rganish metodlari quyidagi guruhlardan 
iborat keng tarqalgan tasniflarga borib taqaladi.
1. 
B ilim lam i berish, idrok etish va
o
‘zlashtirish ham da e ’tiqodni
shakllantirishni ta ’minlovchi metodlar.
M etodlaming bu guruhiga leksiya, 
talabalaming mustaqil ishlari, mustaqil tahsil olish bo‘yicha ishlar, ishlab 
chiqarish jarayonlarini kuzatish, maslahatlar, ko‘rsatma berish, ommaviy 
axborot, programmalashtirilgan materiallami idrok etish va boshqalar kiradi.
2.
Bilim lam i tatbiq etish va mustahkamlash, malaka va koinikm alam i
hosil qilish hamda e ’tiqodni chuqurlashtirish metodlari.
Bu guruhga seminar, 
am aliy va la b o ra to riy a m ash g ‘u lo tla ri, n az o ra t ish larin i bajarish, 
program m alashtirilgan o ‘qituv kabinetlaridagi m ashg‘ulotlar va ishlab 
chiqarish amaliyoti kiradi.
3.
B ilim lar, e ’tiqodlarni shakllantirish va ta labalam ing kasbiy
tayyorgarligini aniqlash metodlari.
Bu o ‘quv jarayonining reyting baholari, 
kollogiumlar, suhbat o ‘tkazish, kurs vadiplom ishlari loyihalari ham da 
davlat attestatsiyasi natijalarini baholashdir.
Bu tasnif konkret materiallar imkoniyatlarini belgilovchi eng muhim 
sifatlar asosiga qurilgan.
Birinchi guruhdagi shunday sifatlarga bilim lam i