N mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov

169-d  a  r  s.  MA’NODOSH  SO ‘ZLAR  QATORIDA 
BOSH  SO ‘Z
Topshiriq.  Sovg‘a, hadya, tuhfa,  armugbn
 
so‘zlari ishtirokida gaplar tuzing. 
Bu  so‘zlardan  qaysi  biri  nutqda  keng  qodlanilishini  aniqlang.
Ma’nodosh  so‘zlaming  bir  qatorga  tizilib  kelishiga  ma’nodoshlik  qatori 
deyiladi.  Boshqalariga  nisbatan  nutqda  keng  qodlaniladigan  va  ma’nosi 
barchaga tushunarli bodgan  so‘z bosh  so‘z  deb  yuritiladi.  Masalan,  kulmoq, 
jilmaymoq,  iljaymoq,  tirjaymoq,  qah-qah  urmoq,  xanda  otmoq,  hiringlamoq 
ma’nodoshlik  qatoridagi  kulmoq
 
so‘zi boshqalariga  nisbatan nutqda  ko‘proq 
qodlaniladi va uning  ma’nosi barchaga  tushunarli bodadi.  Shunga  ko‘ra,  bu 
so‘z  bosh  so‘z  sanaladi.
Ma’nodosh so‘zlarda ijobiy va salbiy ma’nolar bodishi mum kin.  Kulmoq, 
jilmaymoq,  qah-qah  urmoq,  xanda  otmoq
 
so‘zlarida  ijobiy  ma’no  kuzatilsa, 
hiringlamoq,  iljaymoq,  tirjaymoq
 
so‘zlarida salbiy ma’no mavjud. Ammo bosh 
so‘zda  bunday  ma’nolar  bodmaydi.
180

---

5 1 5 -