N. M. Meliqulov, S. Q. Toshev

2.5.  MUSTAQIL IShNI TAShKIL ETIShNING ShAKLI VA MAZMUNI. 

Talaba  mustaqil  ishni  tayyorlpshdp  muayyan  fanning  xususiyatlarini  hisobga 

olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi: 

-darslik va o’quv qo’llanmalar bo’yicha fan boblari va mavzularini o’rganish; 

-tarqatma materiallar bo’yicha ma’ruzalar qismini o’zlashtirish; 

-maxsus adabiyotlar bo’yicha fan bo’limlari va mavzulari ustida ishlash; 

-faol va muammoli o’qitish uslubidan foydalanilgan o’quv mashg’ulotlari; 

-masofaviy ta’lim. 

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari: 

1.  Yangi materiallarning mexanik xususiyatlarini tajribada o’rganish. 

---

 

17 

     Mexanik  xususiyatlarga  turli  omillarning  (harorat,radioaktiv      nurlanish, 

namlik va h.k.) ta’siri. 

2.  Sterjenlarni  mustahkamlikka  tekshirishda  havli  yuklar,  chegaraviy  holatlar 

usuli. 

3.  Deformasiyalanuvchi  jism  nuqtalaridagi  umumlashgan  hajmiy  kuchlanish 

holati.Guk qonunlari.Guk qonunining teskari ifodasi. 

4.  Bosh  kuchlanishlar,  ekstremal  urinma  kuchlanishlar  va  oktaedrik 

kuchlanishlar. 

5.  Bosh  deformasiyalar,  nuqtadagi  kuchlanganlik  va    deformasiyalangan 

holatlarning o’xshashligi. 

6.  Buralish  deformasiyasi. To’g’ri to’rtburchak sterjenlarning buralishi.Yupqa 

devorli  sterjenlarning  erkin  va  erkin  bo’lmagan  buralishi.  Buralishda  kuchlanganlik 

va deformasiya holatlarining tahlili. 

7.  Egilish  deformasiyasi.  Qo’shma  balkalarni  mustahkamlikka  hisoblash. 

Cho’zilish  va  siqilishda  elastiklik  modullari  turli  bo’lgan  balkalar  hisobi.Teng 

qarshilik ko’rsatuvchi balkalar yaxlit elastik zaminda yotuvchi balkalarni hisoblash. 

8.  Egilgan  o’qining  differensial  tenglamasi.  Yaxlit  elastik  zaminda  yotuvchi 

qisqa balkalar hisobi. Boshlang’ich parametrlar usuli. 

9.  Egri  bruslarning  hisobi.  Egri  brusning  cho’zilish  va  siqilishi,  sof  egilishi. 

Egri bruslarni mustahkamlikka tekshirish. 

10.  Sterjenlarning  bo’ylama  egilishi.  O’zgaruvchan  kesimli  sterjenlarning 

ustivorligi masalasi. Tarqalgan kuchlar ta’siridagi sterjenlarni ustivorlikka hisoblash. 

Sterjenlarning bo’ylama ko’ndalang egilishi. 

11.  Vaqt  bo’yicha  davriy  o’zgaruvchan  kuchlanishlarda  materiallar 

mustahkamligi.  Toliqish-yemirilish  va  uning  sabablari.  Kuchlanishlar  sikllarining 

turlari. 

12.  Chidamlilik  chegarasi  haqida,tushuncha  va  chegaraga  ta’sir  etuvchi 

omillar. O’zgaruvchan kuchlanishlarda mustahkamlikka oid hisoblar. 

13.  Yupqa  devorli  idishlarni  hisoblash.Yupqa  devorli  idishlar  hisobida 

momentsiz nazariya asosida sferik va silindrik idishlarni hisoblash. Silindrik qobiqda 

chegaraviy effekt.