N. M. Kayumova

18 A.Xromovskix.  U istokov doshkolnoy raboti. Arxiv materiallari.  1957.103-114-betlar

611

---

borib,  endilikda  O'zbekistonda  Maktabgacha  ta'lim  tizimi 

bo'g'inlariningish faoliyati, mazmuni, uning vazifalari o'zgacha 

qiyofa kasb etmoqda.

O'zbekiston  Respublikasi  Maktabgacha  ta'lim  vazirligi, 

Qoraqalpog'iston  Respublikasi  Maktabgacha  ta'lim  vazirli­

gi,  viloyat  va  Maktabgacha  ta'lim  boshqarmalari,  tuman 

Maktabgacha  ta'lim  bo'limlari  maktabgacha  ta'limni  boshqa- 

rishning vakolatli organlari hisoblanadi.

Maktabgacha  ta'lim  muasssasalarini  boshqarish  xalq 

deputatlari  Kengashi  qoshidagi  Xalq  kengashining  vazifasiga 

kiradi. Viloyat, shahar, tuman Maktabgacha ta’lim boshqarmasi 

kengashi a'zolari turli xildagi maktabgacha ta'lim muassasalari 

tarmog'ini  rivojlanishini  ta'minlaydi.  U  maktabgacha  ta'lim 

muassasasining  moddiy  texnik  bazasini  mustahkamlash, 

yangi  muassasalarni  qurish, mablag' bilan ta'minlash,  kadrlar 

tanlash ishlariga yordam beradi. Kadrlar tayyorlash va ularning 

malakasini  oshirishni  yo'lga  qo'yadi,  metodik  materiallar 

bilan ta'minlaydi. Idoralar jamoat tashkilotlari hamda shaxsiy 

tashabbuslarning faoliyatini muvofiqlashtiradi.

Alohida  olingan  maktabgacha  ta'lim  muassasasining 

ishidagi  kollegional,  demokratik  usullarga  yordam  berish  va 

qo'llash, uning mustaqilligini oshirish maqsadida jamoatchilik 

asosida ish olib boradi va kengashida ko'riladi.

Kengash  homiylik  qiluvchi  muassasalarning  eng  faol  va 

manfaatdor bo'lgan xodimlardan, ota-onalar jamoatchiligidan, 

maktab 

vakiilaridan, 

maktabgacha 

ta'lim 

muassasasi 

xodimlaridan  tibbiy  yordam  xizmatchilaridan,  mahalla 

qo'mitasi vakiilaridan iborat bo'ladi. Ta'limning mablag'i davlat 

mablag'idan tashkil topadi.

O'zbekiston  Respublikasi  Maktabgacha  ta'lim  bo'limi 

maktabgacha  ta'lim  boshqarmasi  tomonidan  boshqariladi. 

Maktabgacha  ta'lim  boshqarmasining  ish  mazmuni  tegishli 

boshqarma  bo'limlari  orqali  rahbarlik  ishlarini  olib  borish, 

tashkiliy-pedagogik  hamda  metodik  ishlarga  rahbarlik 

qilish,  maktabgacha  ta'lim  rivojining  asosiy  yo'nalishlarini

612

---

aniqlash, viloyat, tuman, shahar Maktabgacha ta'lim bo'limlari 

maktabgacha  ta'lim  boshqarmalari  tomonidan  maktabgacha 

ta'limga  rahbarlik  qonun,  me'yoriy,  instruktiv,  metodik- 

dasturiy  hujjatlarning  bajarilishini  nazorat  qilish,  ichki 

mehnat  tartibi  to'g'risida  nizom,  yo'l-yo'riq  va  qoidalarni 

ishlab  chiqish  (kasaba uyushmasi hamkorligida)  muassasalar 

tarmog'i  taraqqiyotining istiqboli, yillik xalq xo'jalik va  davlat 

rejalarini  tuzishda,  kapital  qurilish,  xodimlar  tayyorlash, 

pedagogik mahoratni oshirish va uni nazorat qilishda ishtirok 

etadi;  tipovoy shtatlar loyihasini  ishlab  chiqish,  uskunalar va 

o'quv-ko'rgazma  qo'llanmalariga  bo'lgan  talabni  aniqlash, 

uskunalar va pedagogik qo'llanmalar namunalarini tasdiqlash, 

bolalar  hayoti  va  sog'ligini  saqlash  bo'yicha  tadbirlar  ishlab 

chiqish,  uning  bajarilishini  nazorat  qilish,  eshitish  organlari 

va  nutqi  buzilgan  bolalar  ishini  tashkil  etish.  Maktabgacha 

ta’lim  yoshdagi  bolalarni  tarbiyalash  nazariyasi  va  amaliyot 

masalasida  chet  mamlakatlar  bilan  hamkorlik  qilish,  aholi 

tomonidan tushadigan ariza, xatva shikoyatlarni ko'rib chiqish 

vakolatiga ega.

Metodik  va  ilmiy  tadqiqot  ishlariga  rahbarlik  qilish, 

pedagog  hodimlar  malakasini  oshirish  instituti,  rahbar 

xodimlar  malakasini  oshirish  va  qayta  tayyorlash  instituti 

bilan  hamkorlikda  tipovoy  dastur,  metodik  qo'llanmalar, 

tavsiyanomalar,  ko'rsatmalar  ishlab  chiqish,  vatanimiz  fani 

yutuqlarini, ilg'or ish tajribalarini o'rganish va tashviqot qilish, 

maktabgacha  ta'lim  sohasi  bo'yicha  chet  el  va  hamdo'stlik 

davlatlari pedagogika fanini o'rganish. Respublika Vazirliklari 

rahbar xodimlari va maktabgacha ta'lim sohasida ishlaydigan 

boshqa  xodimlarning pedagogik malakasini  oshirish bo'yicha 

ishlarni  tashkil  qiladi.  Tashkiliy  va  pedagogik  masalalarga 

bag'ishlangan  respublikalararo  tadbirlarni  tayyorlash  va 

o'tkazishni  tashkil  etadi,  Ilmiy-amaliy  anjumanlar,  pedagogik 

o'qishlar, seminarlar, avgust anjumanlarini tashkil etadi.