N. M. Kayumova


Axloqiy tushunchalaming turli yosh davrlarida



Download 19,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet92/422
Sana01.01.2022
Hajmi19,29 Mb.
#301634
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   422
Bog'liq
мактабгача педагогика

Axloqiy tushunchalaming turli yosh davrlarida

 

shakllanish darajasi



Axloqiy

onglilik

185


Axloq  ijtimoiy  ong  shakllaridan  biri  bo'lib,  muayyan  jami- 

yatda yashovchi kishilar amal qilishi zarur bo'lgan ma'lum xat- 

ti-harakat qoidalari yig'indisidir.

Axloq  odamlarning  bir-biriga,  jamiyatga,  davlatga,  xalq 

mulkiga, oilaga munosabatini muayyan tartibga soladigan xat- 

ti-harakat qoidalari tizimida namoyon bo'Iadi.

Axloq  -  kishining  ichki  olami,  e'tiqodi,  fazilatlari  sifatida 

mavjud bo'lsa, odob -  shaxsning ko'zga tashlanadigan muloza- 

mati, xulq-atvori, muomala-munosabatlarida namoyon bo'Iadi.

Qadimgi  faylasuflar-u,  donishmandlar  ijodida  odob-axloq 

malasalari markaziy o'rinni egallab kelgan.  Ular axloq-odobni 

jamiyatning «poydevori» deganlar. Shuning uchun jamiyatning 

har bir a'zosining xulqi-odobiga alohida e'tibor bilan qaraladi.

Muqaddas Qur'oni Karimda va payg'ambarimiz Muhammad 

Alayhissalomning hadislarida  insoniy  axloq-odobning  barcha 

qirralari o'z ifodasini topgan.

Quyidagi hadislarni misol tariqasida keltirishimiz mumkin: 

«Farzandlaringizni  izzat-ikrom  qilish bilan birga axloq-odobi- 

ni ham yaxshilangizlar», «Men barcha yaxshi axloqni takomil- 

lashtirish  uchun  yuborilganman»,  «Mo'min  kishida  quyidagi 

ikki xislat bo'lmasligi kerak: baxillik va axloqsizlik».

Ma'lumki,  ota-bobolarimiz  qadimdan  bebaho  boylik 

bo'lmish  ilm-u  ma'rifat,  ta'lim va  tarbiyani  inson  kamoloti  va 

millat ravnaqining eng asosiy sharti deb bilganlar.

Albatta,  ta'lim-tarbiya  -   ong  mahsuli,  lekin  ayni  vaqtda 

ong  darajasi  va  uning  rivojini  ham  belgilaydigan,  ya'ni  xalq 

ma'naviyatini boyitadigan eng muhim omildir»7.

Husayn  Koshifiyning «Axloqi  Muhsiniy» asari shaxsiy,  oila­

viy  va  fuqarolik  axloq  asoslarini  o'z  ichiga  olgan.  U  40  bob- 

dan  iborat.  Muallif asarda  adolat,  sabr, yoqimlilik,  hayo,  odob, 

ishonch, va'daga vafo qilish masalalari haqida so'z yuritadi.

Jaloliddin  Davoniyning  «Axloqi  Jaloliy»  asarida  axloqiy 

muammolar,  ijtimoiy-falsafiy  masalalar tahlil  qilinadi.  Asarni 

yozishda muallif Arastu, Aflotun, Abu Nasr Farobiy, Ibn Sinolar-




Download 19,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   422




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish