N. M. Kayumova


 Avloniy. Turkiy guliston yoxud axloq. -  Toshkent, 0 ‘qituvchi,1992



Download 19,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/422
Sana01.01.2022
Hajmi19,29 Mb.
#301634
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   422
Bog'liq
мактабгача педагогика

4 Avloniy. Turkiy guliston yoxud axloq. -  Toshkent, 0 ‘qituvchi,1992.

102


dir. Ushbu fikrlardan anglaniladiki, shaxs tarbiyasi xususiy ish 

emas, balki ijtimoiy, milliy va davlat ishidir.  .

O'zbekiston 

Respublikasining 

birinchi 

Prezidenti

I.A.Karimov  o'qituvchidagi  tarbiyachilik  qobiliyatining  asosiy 

mohiyatini  shunday  ta'riflaydi:  «Tarbiyachi  -   ustoz  bo'lish 

uchun, boshqalarning aql-idrokini  o'stirish,  ma'rifat ziyosidan 

bahramand qilish, haqiqiy vatanparvar, haqiqiy fuqaro etib ye~ 

tishtirish  uchun,  eng  avvalo,  tarbiyachining  o'zi  ana  shunday 

yuksak  talablarga  javob  berishi,  ana  shunday. buyuk  Fazilat- 

larga ega bo'lishi kerak». Demak, o'z faoliyatini endigina bosh- 

layotgan  o'qituvchilar  va  doimiy  izlanishda  bo'lgan  tajribali 

o'qituvchilar  ham  tarbiyachilik  mahoratiga  zamin  yaratuvchi 

quyidagi jarayonlarni bilishi kerak:

-  har qanday pedagogik vaziyatlarda o'quvchining ichki va 

tashqi dunyosini to'g'ri tushunish malakasi;

-  pedagogik vaziyatlarni to'g'ri  idrok qilish uchun  diqqatni 

jamlash;


-  tarbiyalanuvchilarga ishonch va talabchanlik;

-   tarbiyaviy vaziyatni  har  tomonlama  puxta  baholay  olish 

qobiliyati;

-   xilma-xil  pedagogik taktlardan  o'zi  uchun  eng  muhimini 

ajrata olish qobiliyati;

-  ziddiyatli tasodifiy holatlarda ikkilanmasdan to'g'ri qaror 

qabul qilish;

-  tarbiyada ta'sir etishning turli usullaridan foydalana olish 

qobiliyati;

-   fikr va mulohazalarini  so'z bilan,  mimika va  pantomimik 

harakatlar bilan o'quvchi ongiga aniq yetkaza olish;

-  dars va darsdan tashqari faoliyatda o'quvchilar bilan kom- 

munikativ aloqa o'rnata olish qobiliyati;

-   o'quvchilar  ongida  erkinlik va tashabbuskorlikni,  o'z  fikr 

mulohazalarini  qo'rqmasdan  bayon  qilish  ko'nikmalarini  tar­

biyalash;

-  qiyin holatlarda o'quvchilarga yordam bera olish;

103



-  tarbiyaviy tadbirlarni  o'tkazishda  o'quvchilar jamoasi  bi­

lan doimo maslahatlashish;

-   o'tkazilayotgan  tarbiyaviy  tadbirlar  yuzasidan  o'quv- 

chilarning fikrlarini o'rganish;

-   o'z-o'zini  boshqarishning  turli  shakllaridan  unumli  foy­

dalanish;

-  har bir o'quvchining yashirin ijobiy fazilatlarini ko'ra olish 

va takomillashtirish;

-   o'quvchilarning ijtimoiy kelib  chikishiga  qarab  toifalarga 

ajratmaslik, bir xil munosabatda bo'lish.

Tegishli ma'lumotli, kasb tayyorgarligi  bor va yuksak axlo­

qiy fazilatlarga ega bo'lgan shaxslar pedagoglik faoliyati bilan 

shug'ullanish huquqiga  ega  deyiladi  «Ta’lim  to‘g'risida»gi  Qo- 

nunning 5-moddasida.

Pedagog-tarbiyachi bolalarga kundalik hayotda,  o'yinlarda, 

mashg'ulotlarda, birgalikdagi mehnat faoliyatida va ular bilan 

bo'ladigan muomalada ta’sir ko'rsatadi. U har bir bolani diqqat 

bilan  o'rganishi,  uning  shaxsiy  xususiyatlarini,  qobiliyatlari- 

ni  bilishi,  pedagogik  nazokatini  namoyon  qilishi,  bolalarning 

xulq-atvorini, ish natijalarini haqqoniy baholashi kerak, ularga 

o'z vaqtida yordam ko'rsata olishi, oiladagi ahvoli bilan qiziqi- 

shi zarur. Hozirgi zamon tarbiyachisining asosiy fazilatlaridan 

biri  o'z  kasbiga  sadoqatliligi,  g'oyaviy  e'tiqodliligi  o'z  kasbini 

sevishi va bu kasbga bo'lgan cheksiz sadoqati o'qituvchi -  tar­

biyachi  boshqa kasb  egalaridan  ajratib  turadi.  Pedagog-tarbi- 

yachi shaxsiga qo'yiladigan muhim talablaridan biri shuki, u o'z 

predmetini,  uning  metodikasini  chuqur  o'zlashtirgan  boTishi 

zarur.  Bu pedagog-tarbiyachining obro'sini ko'taradi. Tarbiya­

chi  kasbiga xos bo'lgan  muhim  fazilatlaridan, talablaridan  bi­

ri bolalarni sevish ularning hayoti bilan qiziqish har bir shaxs- 

ni  hurmat qilishdan  iborat.  Bolani  sevgan  butun  kuch va bili- 

mini bolalarni kelajagi buyuk vatanga sodiq fuqaro  qilib tarbi- 

yalashga  safarbar  qila  oladigan  odamgina  haqiqiy tarbiyachi- 

pedagog  bo'la  oladi.  Bolalarni  sevish  -   pedagogning  murak­

kab mehnatini jozibali va yengil qiladi. Tarbiyachining bolalar-

104



ga munosabati pedagogikada tarbiyalanuvchi shaxsga hurmat, 

unga talabchanlik bilan bir qatorda turadi.  Bu munosabat bo­

lada pedagogga nisbatan ishonchni uyg'otadi, o'qituvchiga bo­

lalarni chinakam ma'naviy murabbiysi bo'lishga imkon beradi.

Pedagog faoliyatining muvaffaqiyati pedagogik qobiliyatla- 

rining mavjudligiga ham bog'liqdir. Pedagogik qobiliyat - peda­

gogik  mahoratga  erishishning  zaminidir.  Pedagogik  qobiliyat 

tarkibiga:  pedagogik  kuzatuvchanlik,  pedagogik  tasavvur, 

diqqatni  taqsimlash,  tashkilotchilik  qobiliyati  va  pedagogik 

muomala kiradi. Pedagogik qobiiiyatlar pedagogik faoliyati ja­

rayonida, shuningdek, uni bu faoliyatga tayyorlash jarayonida 

shakllanadi.  Pedagogik mahorat -   bu yosh  avlodga ta'lim-tar­

biya  berishni  yuksak  darajada  va  doimiy  ravishda  takomil- 

lashtirib borish san'atidir.




Download 19,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   422




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish