N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

Zubiloni charxlashda: 
– zubilo chap qo‘l barmoqlari bilan tig‘iga yaqinroq joydan ushlanadi, bunda bosh 
barmoq ustida turadi;
– zubiloning faskasi charxtoshga qaratib qo‘yiladi. Zubilo ehtiyotkorlik bilan 
charxtoshga yaqinlashtiriladi va metall qatlami faskadan bir tekis olinadi. Zubiloga bir 
tekis va yengil bosiladi;
– zubilo charxtoshga ikkinchi faskasi bilan burib qo‘yiladi va metall qatlami bir 
tekis olinadi (faskalarning eni bir xil bo‘lishi kuzatib boriladi);
– zubiloning o‘ta qizib ketishiga, uning bo‘shatilishiga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Buning 
uchun uni maxsus moy yoki suv yordamida sovutib turish zarur;
– zubiloning charxlanish burchagi andaza yoki universal burchak o‘lchagich bilan 
tekshiriladi. Birinchi holatda zubiloning tig‘i andazadagi kesmaga aniq kirib turishi, o‘q 
chizig‘i esa andazaning o‘q chizig‘iga mos tushishi lozim.
1. Metallarni zubilo yordamida qirqishning qanday usullarini bilasiz?
2. Zubilo qanday qismlardan iborat? 
3. Metallarni qirqishda bolg‘a dastasini ushlash va zarb berish usullarini tushuntirib 
bering.
Mustahkamlash uchun savollar
Muammoli topshiriq
Zubiloni gorizontal holatda tutgan holda metallni qirqish mumkinmi? Qirqish 
mumkin bo‘lsa, nima uchun? Qirqish mumkin bo‘lmasa, nima uchun?
@edurtm_uz

---

54
TEXNOLOGIYA VA DIZAYN YO‘NALISHI
1. Ish o‘rnini xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilgan holda tashkil qilish.
2. Yupqa list metallni tanlab olib, 50×30×4 mm o‘lchamda (yoki ixtiyoriy 
o‘lchamlarda) rejalashtirish.
3. Belgilangan tartibda rejalashtirilgan yupqa list metallni tiskiga qotirib olish.
4. Yupqa list metallni 2 xil usulda qirqish: 
1) tiski jag‘lari sathida reja chiziqlari bo‘yicha qirqishni mashq qilish;
2) tiski jag‘laridan yuqori sathda reja chiziqlari bo‘yicha qirqishni mashq 
qilish.