N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

205
Quyonchilikning ahamiyati.
Quyonchilik aholi orasida keng tarqalgan bo‘lib, 
quyonlar odamlar uchun go‘sht va qimmatli mo‘yna beradi. Quyon go‘shti tez hazm 
bo‘ladi va o‘zining sifatini yangiligida va konserva holida ham saqlaydi. Quyon 
go‘shti yumshoqligi va mazaliligi bo‘yicha parranda go‘shtidan qolishmaydi, hazm 
bo‘lishi jihatidan esa mol go‘shtidan ustun turadi. Shuning uchun qon bosimi, jigar 
va oshqozon kasalliklari bilan og‘rigan bemorlarga parhez taom sifatida tavsiya 
qilinadi. Quyonchilikning yana bir muhim ahamiyati shundaki, ular uchun ko‘p mablag‘ 
sarflanadigan qurilishlar talab qilinmaydi.
Quyonning xususiyatlari. 
Quyonlar o‘zining foydali xususiyatlari bilan boshqa 
chorva mollaridan farq qiluvchi muhim xo‘jalik ahamiyatiga ega. Quyonlar tez va ko‘p 
bola beradi, yilning hamma fasllarida bolalashi mumkin. Shuningdek, ular tez o‘sadi va 
iqlimga tez moslashadi. 
Quyon 30–32 kunda bolalaydi. Bitta ona quyon boqish sharoitiga qarab har gal 
6–12 ta gacha, ba’zan 16–19 ta gacha bola tug‘adi. Quyon bolalari tug‘ilgan paytda 
terisi yungsiz va ko‘zi yumuq bo‘ladi. 5–7 kunligida yung hosil bo‘ladi, 10–14 kunligida 
ko‘zi ochiladi, 17–20 kunligida yuradi va o‘zi mustaqil ovqatlanadi. Quyon bolalari tez 
o‘sadi. U 4 oyda ona quyon kattaligiga yetib olishi mumkin. Quyonlar yaxshi parvarish 
qilinsa, yiliga 4–6 marta bolalaydi va 35–40 tagacha bola beradi. Quyonlar, odatda, 
kechasi tug‘adi, emizadi va ularni yungiga ko‘mib qo‘yadi. Quyonlar tug‘ishi bilan 
bolalarini ko‘zdan kechirib, nobud bo‘lganlarni ajratadi va tiriklarini bir joyga to‘plab, 
yungi bilan o‘rab qo‘yadi. Quyonlar tug‘ish davrida va tuqqandan so‘ng suvga juda 
tashna bo‘ladi va ularda mineral moddalar yetishmay qoladi. Natijada, o‘zi tuqqan 
bolalarini yeb qo‘yish hollari kuzatiladi. Shuning uchun quyonlar inida doimo suv bo‘lishi 
va ular sifatli oziq bilan to‘liq ta’minlanishi lozim. 
Odatda, quyonlar tuqqandan so‘ng uning bolalari 16 kundan so‘ng inidan chiqadi. 
Shuning uchun ularga mayin, mayda kesilgan pichan va ildizmevalar, shirali va kuchli 
oziqlar beriladi. Quyon bolalari ko‘katlar bilan boqiladi (15–20 kunligida sutkasiga
20 g dan ikki marta), so‘ng asta-sekin oziq normasi ko‘paytiriladi.