N. K. Nasirova ruxsat berildi" " " 2016 y

1.1.2 - chizma. Pezometrning sxematik ko`rinishi. 

 

O`rganilayotgan suyuqlik  

A

 idishga undagi ingichka naycha (

a 

kapillyar) 

ga ko`tariladigan qilib to`ldiriladi. Bu idishning o`zi o`z navbatida 

M

 manometr 

bilan  o`lchanadigan  yuqori  bosimli 

B

  kameraga  joylashtiriladi.  Suyuqlikli 

A

 

---

idishning  devorlariga  tashqaridan  va  ichkaridan  birday  bosim  ta’sir  qilgani 

uchun  idishning  hajmi  tashqi  ta’sir  qilayotgan  bosim  tufayli  o`zgarmaydi 

(siqiluvchanlikni o`zgartirishda bunga tegishli chora ko`rish kerak). 

Ta’sir  qilayotgan  bosim  ta’sirida 

A

  idishdagi  suyuqlik  hajmi  biroz 

kamayadi  va  bu  kamayish 

a 

  kapillyardagi  sathning  kamayishidan  sezilarli 

bo`lib  qoladi.  Suyuqlikning  siqiluvchan  koeffitsientining  kichikligi  tufayli 

hajmning o`zgarishini kapillyarsiz idishda sezish mumkin bo`lmas edi. 

Agar  kapillyarning  ko`ndalang  kesim  yuzi 

S 

ga,  unda  suyuqlik  sathining 

pasayish  kattaligi 

∆h

  ga  teng  bo`lsa,  u  holda  hajmning  o`zgarishi 

S∙∆h 

gat  eng 

bo`ladi.  Suyuqlikning  boshlang`ich  hajmini  bilgan  holda  va  manonetrdan 

bosimning  o`zgarishini  hisoblab,  siqiluvchanlik  koeffitsientini  (I.1)  formulaga 

ko`ra hisoblash mumkin.