N I z o m I y n o m I d a g I t o s h k e n t d a V l a t p e d a g o g I k a u n I v e r s I t e t I h a y d a r o V f. I

A D LER   ALFRED 
(
1870
-
1937
)
A vstr iy a  psixologi,  p sixoanalitika  y o 'n a li s h in i n g   yirik  na moyandasi.  1895- 
yilda  V e n a d a   tibbiyot  b o V i c h a   dokto rlik  dissertatsiyasini  yoqlagan.  1902-yildan 
191  1-yilgacha  V en a  psixoanalitik j a m i y a t i a ’zosi  boMgan.
1911-yildan  “ Individual  psix o lo g iy a”  deb   nom   olgan  ilmiy  m aktabga  asos
soldi.
A .A dler  o ‘z  ta'l im o ti d a   shaxsnin g  psixik  hayoti,  ichki  vaxlitligi  tamoyilini 
him o y a  qilgan.  U  onglilik  va  ongsizlik  o ‘rtasida aniq  ch egara   y o 'q ,  deb  hisoblagan.
0 ‘z  faoliyati  bilan  gum anistik  psixolo giya,  bola lar  va  klinik  psixologiya. 
defektolo giya  so halariga  katta his sa q o 's h g a n .
115

---

X O R N I   K A R E N   K L E M E N T I N A  
(1885-1952)
A m erika  psixologi,  n e o f r e y d iz m   vakilasi.  19 3 2 -y ilg a c h a   G e r m a n i y a d a   klinik 
faoliyat  olib  borgan.  s o ‘ng  A Q S H g a   m ig ra tsiy a   qilin gan.  U  bezovta lik,  tashvish, 
h a d ik k a   asosla ngan  n e v ro z l a rn i n g   rivojlanishi  insonlar,  ayniqsa.  o ta - o n a la r  bilan 
bolalar  o'rtasidagi  q a r a m a -q a rs h il ik la r g a   asosla nadi.  A g ar  hayotiy  hola tla r  ( q o ‘rqish, 
m e h r n in g   y o 'q lig i.  haddan  ta shqari  erk alash )  bola n in g   ta s h v ish lan is h ig a  olib  kelsa.  u 
hold a 
o 'z id a  
ishonchsiz lik  
a tr o fd a g ila rd a n  
q o ‘rqish 
kabi 
tu r g 'u n  
xara k te r 
xususivatlari  paydo  bo'lishi  m u m k in ,  d e b   uqtiradi.
O lim a n in g   fikricha.  h a r  bir  o d a m   o ‘z  shaxs ini  m u k a m a lla sh tira   oladi,  lekin  bu 
tabiiy  hohish  tashqi  ta 's i r  tufayli  y u z   bersa,  n evrotik  konflik t  paydo  b o 'la d i .
116

---