N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

Planshetli skanerlarning konstruksiyasi.
Planshetli skaner-
larni ishlash tamoyilini ko‘rib chiqamiz. Skanerlanuvchi obyekt 
oyna ustiga skanerlanuvchi yuzani pastga qaratgan holda 
qo‘yiladi.
 
Oyna tagida harakati qadamli divigatel tomonidan 
boshqariladigan surilma lampa joylashgan (4.8-rasm).
Obyektdan qaytgan nur ko‘zgu tizimi orqali o‘ta ta’sirchan 
matritsaga tushadi (CCD – Couple-Charged Device), so‘ngra 
ARO‘ga va kompyuterga uzatiladi. Dvigatelning har bir 
qadamida obyektning bir qismi skanerlanadi, so‘ngra dasturiy 
ta’minot yordamida umumiy tasvir ko‘rinishiga keltiriladi.
Ofis uchun mo‘ljallangan zamonaviy skanerlarning ko‘pchiligi 
ikki turdagi matritsalarga: CCD (Charge Coupled Device)ga yoki
Skanerlanayotgan obyekt
Oyna
Surilma lampa
Mahkamlangan 
ko‘zgu
ta’sirchan 
CCD matritsasi
lampa bilan birga 
suriladigan ko‘zgu
4.8-rasm. 
Skaner ishlashining sxematik ko‘rinishi.

---

76
CIS (Contact Image Sensor)ga asoslangan bo‘ladi. CIS-skanerining 
g‘ilofi CCD – apparatiga qaraganda yassi bo‘ladi (uning balandligi, 
odatda, 40–50 mm atrofida bo‘ladi). Ushbu skanerlar asosiy 
afzalliklari va kamchiliklari quyidagi 1-jadvalda keltirilgan.
1-jadval
CCD- va CIS-skanerlarining afzalliklari va kamchiliklari
Afzalliklari
Kamchiliklari
CCD Yuqori ruxsat etish xususiyati 
(CCD-skaneri
2400 dpi ruxsat 
berish xususiyatiga ega);
Lampalarning uzoq muddat 
hizmat qilishi;
Skanerlash sifatining yuqoriligi.
CIS-skanerlariga qaraganda 
narxining balandligi;
Skanerlashdan oldin lampaning 
uzoq muddat qizishi;
Qo‘shimcha ta’minot manbayiga 
bo‘lgan extiyoj.
CIS O‘lchamining unchalik katta 
emasligi; tez ishga tushishi; 
narxining yuqori emasligi;
Elektr energiyasini kam iste’mol 
qilishi (ko‘p CIS-skanerlar elektr 
energiyasini USB orqali oladi).
Ruxsat berish xususiyatining 
cheklanganligi (1200 dpi gacha);
skanerlash sifatining nisbatan 
pastligi.
CCD-skaneri CIS-skanerga qaraganda yuqori tiniqlikka ega. 
Bunga 4.9-rasmda tasvirlanganidek, uning konstruksiyasida 
qo‘llanilgan obyektiv va ko‘zgular tizimi hisobiga erishiladi. 
4.9-
b
rasmda faqat gina bitta ko‘zgu ko‘rsatilgan, aslida bunday 
tipdagi skanerlarda ko‘zgular uchtadan kam emas.
Planshet
Planshet
Ko‘zgu Obyektiv
CCD-matritsa
 a
) 
b
)
4.9-rasm.