N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Olinadigan tasvirning rangiga qarab printerlarning tasniflanishi.
80 
5.1-rasm. Bosmaga chiqarish qurilmalarining tasvir elementlarini shakllantirish 
ketma-ketligiga qarab tasniflanishi. 
Bosmaga chiqarish mexanizmining ishlash tamoyiliga qarab qurilmalarni
zarbali
va 
zarbasiz
harakatlarga ajratish mumkin.
Zarbali harakat 
mexanizmli 
printerlarda tasvirlarning elementlari yoki alohida belgilari tashuvchining (qog‘oz) 
yuza qatlamiga bo‘yoq tasma orqali relyef shaklining (igna massivlari, literlar va 
h.k.) jismoniy harakatlanishi yo‘li bilan shakllanadi. Bundan tashqari zarbali harakat 
printerlari axborot tashuvchilarda o‘ziga xos kichik bo‘rtma naqshni shakllantiradi.
Bunday tamoyilda ishlaydigan printerlarga matritsali printerlar tegishli. Lazerli, 
oqimli va termik printerlarda zarbasiz harakat mexanizmi ishlatiladi. 
Olinadigan tasvirning rangiga qarab printerlarni 
bir rangli, ko‘prangli va to‘liq 
rangli 
(rangli) turlarga bo‘lish mumkin (5.2-rasm).
5.2-rasm. Olinadigan tasvirning rangiga qarab 
printerlarning tasniflanishi. 
Printerning monoxrom modellari faqat bir rang (faqat qora rang bo‘lishi shart 
emas) elementlaridan tashkil topgan tasvirlarni shakllantirish imkonini beradi. Ko‘p 
rangli printerlar bir necha aniq ranglardan tashkil topgan tasvir elementlarini 
shakllantira oladi (ularning rangi ikkitadan sakkiz va undan ortiq xilgacha turlanishi 
mumkin), biroq bu bilan ushbu ranglarni aralashtirib ranglarning oraliq nozik 
farqlariga erishib bo‘lmaydi. Rangli printerlarda ham tasvir bir qancha tayanch 
ranglar asosida shakllanadi (to‘rt xildan to‘qkiz xilgacha). Rangli printerlar 
foydalanilayotgan bo‘yoqlarni kerakli nisbatlarda aralashtirib, keng spektrdagi, 
ranglarning turli nozik farqlarini aks ettirish imkonini beradi.
Bosmaga chiqarish qurilmasi 
Monoxrom 
Ko‘p rangli 
To‘liq rangli 
Bir o‘tishli 
Ko‘p o‘tishli 
Bir o‘tishli 
Ko‘p o‘tishli 

---

83
Printerning monoxrom modellari faqat bir rang (faqat qora 
rang bo‘lishi shart emas) elementlaridan tashkil topgan tasvirlarni 
shakllantirish imkonini beradi. Ko‘p rangli printerlar bir necha aniq 
ranglardan tashkil topgan tasvir elementlarini shakllantira oladi 
(ularning rangi ikkitadan sakkiz va undan ortiq xilgacha turlanishi 
mumkin), biroq bu bilan ushbu ranglarni aralashtirib, ranglarning 
oraliq nozik farqlariga erishib bo‘lmaydi. Rangli printerlarda ham 
tasvir bir qancha tayanch ranglar asosida shakllanadi (to‘rt xildan 
to‘qkiz xilgacha). Rangli printerlar foydalanilayotgan bo‘yoqlarni 
kerakli nisbatlarda aralashtirib, keng spektrdagi, ranglarning turli 
nozik farqlarini aks ettirish imkonini beradi.
Ko‘p rangli va rangli printerlar tasvirni tashkil etuvchi rangli 
elementlarni kiritish ketma-ketligiga qarab