N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Victoria Aspinall.
Veterinary anatomy and Physiology. Textbook. New-
York, 2015.
247

---

tomoni shikastlansa
yoki zararlansa, bo‘shliq o'zgarishsiz qoladi, 
faoliyat faqat zararlangan tomonda buziladi, ikkinchi o‘pka esa 
normal faoliyatini davom ettiradi
.1
Nazorat uchun topshiriq va savollar.
1. « 0 ‘рка» s o ‘ziga sinkveyn fuzing.
2. Burun chig‘anoqlari va havo y o ‘llarining topografiyasini ayting.
3. Hiqildoq qaysi tog‘aylardan tashkil topgan?
4. Kekirdakning tuzilishini ayting.
5. Har bir organni rasmini chizib, о ‘rganish.
Mavzu.
 
Siydik ajratish organlari
Darsning maqsadi: 
siydik ajratish organlari tizimi: buyrak, siydik yo ‘li, qovuq,
siydik chiqarish kanali hamda siydik jinsiy kanalini tuzilishi va topografiyasini
0 ‘rganish.
Ко ‘rgazmali materiallari 
har xil hayvonlaming buyragi, siydik yo'li, qovug'i
va siydik chiqarish kanalini quruq va ho
 7
preparatlari, sxema va tirik hayvon.
Buyraklar 
juft organ bo‘lib, bezli chiqarish kanalchalariga boy. 
Qoramollar buyraklari usti notekis ko‘p so‘rg£ichli bolib, buyrak 
bo‘laklari har xil kattalikda boladi 
( 71-rasm).
Buyrakda ikkita uchi — kranial va kaudal, ikki cheti — lateral 
va medial, ikki yuzasi — dorsal va ventral farqlanadi. Buyrakning 
kaudal uchi kranial uchiga nisbatan keng, uning lateral cheti 
qavariq, pastga osilgan, medial cheti esa to‘g‘ri yoki sezilarsiz 
botiq va dorsal tomonga yo‘nalgan; medial botiq chetida buyrak 
chuqurchasi joylashadi; qoramolda ushbu chuqurcha ancha keng, 
buyrakka tomirlar va nervlami kirish va undan siydik yo‘lining 
naychalarini chiqish joyi hisoblanadi. Buyraklar tashqi tomondan 
fibroz kapsula bilan qoplangan. Fibroz kapsulaning ustida yog‘ 
kapsulasi yotadi.
Buyrakni bo‘ylamasiga kesib ko‘rilganda, uchta: siydik ajratuv- 
chi, siydik chiqaruvchi va chegaralovchi zonalari farqlanadi.