ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
терламайди, иссиқлик ва товуш изоляцияловчи бўлади. Улар ойнанинг
оддий, тобланган, нур қайтарувчи ва рангли турлари асосида тайёрланади.
Шишапакетлар жамоат ва саноат биноларида ишлатилиши мумкин.
4.1-расм. Шиша блок турлари
а) БК 244
98; б) БКЦ 194
98; в), г) БПЦ 294
194
98.
Шишапрофилит қобирға, швеллер, тавр, яримайлана, пакет кўндаланг
кесимли (профилли) бўлиб, махсус мустаҳкам шишадан тайёрланади.
Швеллер профилли шиша профилит эни 250-500 мм, пакетлиники 250-300
мм бўлиши мумкин. Уларнинг арматурали ва арматурасиз, рангли ва рангсиз
турлари бўлиб, йиғилаётганда махсус совуққа ва сув муҳитига чидамли
мосламалар (прокладка) ёрдамида зичлаштирилади. Улар саноат бинолари,
спорт иншоотлари, транспорт тўхташ жойлари қурилишида ишлатилади (4.2-
расм).
4.2-расм. Икки ва уч қатламли шишапакетлар (а). Шишапакет
тугунларининг конструктив ечими-елимланган (б), кавшарланган (в) ва
пайвандланган(г)
128
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
1-шиша; 2-ҳаво (газли) қатлам; 3-таянч рамкаси; 4-елимловчи ва
зичлаштирувчи қатлам; 5-қўрғошинли қотишма асосидаги қатлам; 6-шиша
юзидаги металлаштирилган қатлам; 7-кавшарланган қатлам; 8-шиша
пайвандланган тугун.
Шиша найлар ингичка капиллярдан тортиб то диаметри 150 мм гача
бўлган қалин деворли ҳолда ишлаб чиқарилади. Шиша найлар кимё, озиқ-
овқат, доришунослик, медицина ва саноатнинг бошқа тармоқларида
ишлатилади. Улар ичи силлиқ бўлиб, гигиена талабларига жавоб беради.
Шиша найлар мўрт, эгилишдаги мустаҳкамлиги кичик, иссиққа бардошлиги
40
0
С атрофида бўлади.
Кўпик шиша бир тартибда жойлашган юмалоқ ковакчаларнинг
(диаметри 0,1-0,6 мм) ўзаро юпқа шиша девор билан ажратилишидан ҳосил
бўлган. Кўпик шиша саноатда ишлаб чиқариладиган шиша чиқиндиларни
обдон туйиб, унга газ ҳосил қилувчи қўшилмалар (кокс, оҳактош, мармар ва
ш.к.) қўшилади ва 700-900
0
С эритилиб, қолипга қуйилади. Суюлтирилган
шишада қўшилмалар газ ҳосил қилади ва қотиш жараёнида буюмда майда
ғовакчалар пайдо бўлади. Бу эса буюмнинг ўртача зичлиги, иссиқлик ва
товуш ўтказувчанлигини камайтиради. Кўпик шишанинг ғоваклиги 85-95%,
ўртача зичлиги 200-400 кг
м
3
, иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти 0,08-
0,12 Вт
м
0
С, сиқилишдаги мустаҳкамлиги 0,5-12,5 МПа атрофида бўлади.
Кўпик шишадан ўлчамлари 1000х500х125 мм ёки 500х500х125 мм ли
блок ва плиталар тайёрланади. Кўпик шишани арралаш, кесиш ёки пармалаш
мумкин. Ундан тайёрланган буюмлар совуққа ҳамда кимёвий агрессив
муҳитларга чидамли бўлади.
Кўпик шиша қурилишда кўп қатламли темирбетон панелларда, ғишт ва
ёғоч тахта деворларда, поллар ва қаватлараро плиталарда, иссиқлик
изоляцияси қатлами сифатида ишлатилади. Сирти 400
0
С гача қизийдиган
ускуна ва қувурларни қоплашда ҳам иссиқлик изоляцияси материали тарзида
ишлатиш мумкин.
129
Do'stlaringiz bilan baham: |