Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б



Download 11,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/526
Sana24.04.2022
Hajmi11,59 Mb.
#579687
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   526
Bog'liq
QMB UMK

Метаморфик тоғ жинслари. 
Метаморфик тоғ жинсларидан қурилишда 
кўп ишлатиладигани гнейслар, гилли сланецлар, мармарлар ва 
кварцитлардир. 
Гнейслар сланецсимон (қатламли) тузилишга эга бўлиб, гранитларнинг 
метаморфизмга учрашидан ҳосил бўлган. Гнейслар таркибига кварц, биотит, 


64 
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
роговая обманка, дала шпатлари каби минераллар киради. Улар гранит каби 
юқори мустаҳкамликка эга, лекин музлаганда қатламланиб бузилади. 
Гнейслар пойдеворлар, йўл қопламалари барпо этишда ишлатилади. 
Кристалли сланецлар майда донали тузилишга эга бўлиб, кварц, биотит 
ва мускавит минералларидан иборат бўлади. Сланецларнинг гилли, 
кремнийли, слюдали ва бошқа турлари мавжуд бўлиб, томбоп плиталар 
тайёрлашда ишлатилади. Сланец 2-8 мм қалинликда осонгина қатламланиши 
мумкин. Унинг зичлиги 2,7-2,8 г

см
3
, ғоваклиги 0,3-3%, сиқилишдаги 
мустаҳкамлиги 50-240 МПа бўлади. Сланецдан пол, зинапоя қопламалари 
қисмлари тайёрлаш мумкин. 
Кварцитлар қумтошларнинг қайта кристалланишидан ҳосил бўлган 
майда донали тоғ жинсларидир. Кварцит 95-99% кварцдан (SiO
2
) иборат 
бўлиб, сиқилишдаги мустаҳкамлиги 100-455 МПа, оловга бардошлилиги 
1710-1770
0
С. 
Қурилишда кварцитлар девор тошлари, брусчатка, йўл ва кўприк 
қопламаларида, кислотага чидамли материал сифатида ишлатилади. 
Мармар-
майда, ўртача ва йирик донадор зич тоғ жинси бўлиб, оҳактош 
ва доломитларни юқори босим ва ҳарорат таъсирида метаморфизмга 
учрашидан ҳосил бўлган. Соф мармар оқ рангда, минераллар аралашса яшил, 
қизил, кулранг, қора ва қорамтир бўлиши мумкин. Аралашган 
минералларнинг бир текис тарқалмаганлиги мармар текстураси турли гулли 
бўлишига сабабчидир. 
Мармар зичлиги 2,8 г

см
3
, сув шимувчанлиги 0,7 % гача, сиқилишдаги 
мустаҳкамлиги эса 100-300 МПа, қаттиқлиги 3-4. Мармар осон қайта 
ишланади, жилоланади. Мармар қурилишда ички ва ташқи деворларни 
безашда, зинапоя, дераза токчалари, чиқиндилари эса кошинкор бетон 
буюмлар, мураккаб безак қоришмалари тайёрлашда ишлатилади. Мармар 


65 

Download 11,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   526




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish