Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
қоришманинг
 
юқори температурага кўтарилиши учун кетган вақт оҳакнинг 
сўниш тезлигини билдиради. Олинган натижалар жадвалга ёзиб борилади ва 
шу асосда миллиметрли қоғозга вақт билан сўнаётган оҳак 
температурасининг кўтарилиши ўртасидаги боғланиш график равишда 
кўрсатилади.
 
Синаш 
учун 
олинган 
кукуннинг 
оғирлиги, 
г 
Сув 
миқдори, 
мл 
Синашнинг 
боши 
(оҳакка сув 
қуйилган 
пайти), 
соат 
Температуранинг 
кўтарилиши, ° С 
Оғакнинг 
сўниш 
тезлиги, 
с 
Изоҳ 
Хулоса: ГОСТ талабига мос келади, мос келмайди (кераксизи 
ўчирилсин). 
2-ИШ. ОҲАК ТАРКИБИДАГИ СЎНМАГАН ЗАРРАЧАЛАР 
МИҚДОРИНИ АНИҚЛАШ 
 
Вазифа. 
Оҳакдаги сўнмаган заррачалар миқдорини аниқлашдан иборат.
 
Тош ёки кукун ҳолидаги оҳак сўндирилганда унинг бир қисми сўнмайди 
ёки жуда секин сўнади. Қурилишга келтирилган оҳакдаги сўнмайдиган 
заррачалар миқдори дарҳол аниқланиши лозим. Агар 1
-
сортли оҳакда 
сўнмайдиган заррачалар миқдори 10% дан, 2
-
сортли оҳакда эса 20% дан кўп 
бўлса, бундай оҳак яроқсиз ҳисобланади.
Асбоб ускуналар. 
Юмалоқ идиш, 063
-
номерли элак, техник тарози, 
тарози тошлари, термометрли қуритиш шкафи, мўйқалам, шиша идиш, 
синаш учун сўнмаган ёки 24 соат олдин сўндирилган оҳак бўтқа.
 
Иш тартиби. 
Техник тарозида сўнмаган оҳакдан 1 кг (қуруқ ҳолатда 
ҳисобланганда) тортиб, оҳак бўтқаси тайёрланади ва 24 соатдан кейин сув 
қўшиб айрон ҳолига келтирилади. Бу оҳак 063
-
номерли элакка солинади ва 
элакда қолган сўнмаган заррачалар тоза бўлгунга қадар ювилади. Элакда 
қолган қолдиқ элак билан бирга 105
-
110°С температурада турғун вазнгача 
қуритилади ва техник тарозида тортилади. Умумий массадан элак 

---

151