N. A. Kayumova

Tizim xususiyati	An’anaviy ta’lim
Rivojlantiruvchi ta’lim
Ta’limning maqsadi	Bilim, ko‘nikma va malakalarni berish		Qobiliyatlarni rivojlantirish. Mavjud sharoitda mavzuni o‘rganish orqali o‘zini-o‘zi o‘zgartira oladigan qobiliyatlarni shakllantirish.
Ta’limni mazmuni	O‘qituvchi rejalashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalar		O‘quvchilarni izlanishi va amaliy ko‘nikmalarini mazmunli bo‘lishini ta’minlaydigan ilmiy tushunchalar tizimi
O‘qitish metodlari	Tushuntirish-namoyish etish metodi. Katta hajmdagi o‘quv axborotlarini aytib berish		O‘quv materiallarini o‘rganish uchun guruhlarga taqsimlash, topshiriqlar berish, topshiriqni bajarish jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi dialog
Integrallashgan nom	Xotira maktabi		Fikrlash maktabi, ochiq pedagogika
Pedagog shiori	Men kabi bajar		Qanday bajarishni o‘yla va bajar!
O‘qituvchi aqidasi	Men sizdan yuqoridamen		Men siz bilan birgamen
O‘qituvchi roli	Axborot tashuvchi, bilimlarni, urf-odatlar targ‘ibotchisi		O‘quv jarayonining boshqaruvchisi, maslahatchi, o‘quv jarayonini hamkorlikda tashkil etuvchisi
Pedagog vazifasi	Bilimlarni yetkazish		Shaxsni “o‘stirish”, rivojlantirish
O‘qitish usuli	Avtoritar		Demokratik
O‘qituvchi va o‘quvchining hamkorlik usuli	O‘qituvchi tomonidan monolog		Dialog-ikki tomonlama
O‘qitish metodini ustunligi		Axborotli		Muammoli-qidiruv
O‘quvchilar faoliyatini ustunligi		Eshitish, suhbatga qatnashish, yodlash, algoritm bo‘yicha ishlash		Mustaqil izlanuvchi, , ma’lumot beruvchi, turli ko‘rinishdagi ijodiy faoliyat
O‘quvchi vaziyati		Qiziqishi kam nisbatan passiv		Faol, tashabbuskor, qiziqishi yuqori
O‘qishga nisbatan motiv		Vaqti-vaqti bilan vujudga keltiriladi		Maqsadli, doimo vujudga keltiriladi
Darsning psixologik faollik holati		Ba’zida, “o‘z-o‘zidan” faollik		Maqsadli, doimo faollik shakllantiriladi

Shunday qilib rivojlantiruvchi ta’lim o‘quvchilarni umumiy va maxsus rivojlanishga olib keladigan shunday ta’limki, unda maxsus pedagogik vositalar yordamida o‘quvchilarning fikrlash qobiliyati va bilish ehtiyojini shakllantirishga yo‘naltirilib boriladi.