N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

3. 
0 ‘zbekiston mustaqilligi davri 1991 
yildan boshlanadi. 
Vazirlar 
Mahkamasining 
1998 
yilda 
Tarix 
instituti 
faoliyatini 
takomillashtirishga qaratilgan tadbirlari, Buyuk ipak y o ‘li tarixini keng 
tadqiq qilinishi yuzasidan olib borilgan ishlar arxeologik tadqiqot 
ishlarining yanada jonlanishiga sabab bo'ldi.
Xorijiy davlatlar bilan hamkorlik 
samarali bo‘lmoqda. Yapon 
olimlari Surxondaryo hududida, Avstriya olimlari Qoraqalpog‘iston 
hududida, Rossiya olimlari Xorazm va Toshkent hududlarida tadqiqot 
ishlarini olib bonnoqdalar.
Hozirda 0 ‘zbekiston 
arxeologiyasini 
o ‘rganish 
ancha yaxshi 
y o ‘lga q o ‘yilgan. Bu ish bilan maxsus institutlar, universitetlar, 
pedagogika institutlari va turli boMimlar shug‘ullanmoqdalar.
So‘nggi o ‘n yillikda madaniyat va tarixiy yodgorliklami qayta 
ro‘yxatga olish ishlari amalga oshirilmoqda. Bu esa yodgorliklami 
muhofaza qilish ishlariga ancha samarali ta’sir ko'rsatmoqda.
Bugungi kunda Respublikamizdagi arxeologik yodgorliklar davlat 
tomonidan muhofaza qilinishi qonunlashtirilgan. 
Arxeologiya merosi 
obyektlarini muhofaza qilishi va ulardan foydalanish to‘g ‘risidagi qonun 
2009 yil 16iyunda qabul qilingan.
Mavzuni mustahkam lovchi savollar:
1. O ‘zbekiston arxeologiyasi necha bosqichda o ‘rganilgan.
2. Turkiston havaskor-arxeologlar to‘garagi qanday tadqiqot ishlarini 
olib borganlar?
3. O'rta Osiyoda qanday ekspeditsiyalar tashkil etilgan?
4 . 0 ‘zbekistonda arxeologik tadqiqot ishlari olib borgan olimlar 
kimlar?
15

---

5. Mustaqillik yillarida 0 ‘zbekistonda arxeologiya sohasida qanday 
yutuqlar qo ‘lga kiritildi?
6. 0 ‘zbekistonda arxelogik yodgorliklami saqlash bo‘yicha qanday 
ishlar amalga oshirilmoqda?
Yodda tuting!
• 0 ‘zbekiston qadimiy tarixga ega.
• V.V. Bartold rahbarligida Turkiston havaskor-arxeologlar to‘garagi 
1895-1917 yillarda faoliyat ko‘rsatgan.
• 1896 yilda Toshkentda arxeologik muzeyi ochildi.
• 0 ‘rta Osiyo arxeologiyasini 
0
‘rganish uchun 5 ta ekspeditsiya 
tashkil etildi.
• 1970 yilda 0 ‘zbekiston Fanlar Akademiyasi qoshida Arxeolo­
giya instituti tashkil qilindi.
• 0 ‘zbekiston hududida 
2115 ta 
arxeologik 
yodgorliklar qayd 
etilgan.
• 0 ‘zbekistonda arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va 
ulardan foydalanish to‘g ‘risidagi qonun 
2009 yil 16 iyunda qabul 
qilingan.
16

---

II BOB.
P A L E O L I T VA M E Z O L I T DAV RLA RI 
Y O D G O R L IK L A R I
1. § Ilk paleolit d av ri va uning o ‘rganilishi
Insonivat taraqqiyotida eng uzoq davom qilgan davr - qadimgi tosh 
davri - paleolit hisoblanadi. «Paleolit» so'zi yunoncha so'zdan olingan 
bo'lib. «paleos»- «qadimgi», «litos»- «tosh», ya'ni qadimgi tosh davri 
degan ma'noni beradi. Paleolit davri xronologik jihatidan 3 million 
yillikdan to 12 ming yillikkacha davom etadi va uch davrga- ilk. o'rta 
va so'nggi davrlarga bo'linadi. 2-jadvalda jahon arxeologiyasida paleolit 
davri bosqichlari ko‘rsatilgan.
2-jadval