N. 323 terminali H. 323 shlyuz Darvozabon

2.6. Proksi-server

Proksi-server (inglizcha proksi-vakil) tarmoqdagi foydalanuvchi manfaatlarini ifoda etadi. U so’rovlarni qabul qiladi, ularni qayta ishlaydi va so’rov turiga qarab muayyan harakatlarni amalga oshiradi. Bu foydalanuvchini izlash va chaqiriq qilish, so’rovni yo’naltirish, xizmatlarni ko’rsatish va hk. bo’lishi mumkin. Proksi-server mijoz va serverdan iborat bo’lib, u chaqiriqlarni qabul qilishi, o’z so’rovlarini yuborishi va javoblarni qaytarishi mumkin. Proksi server joylashuv serveri bilan birgalikda joylashishi mumkin (bu holda u ro’yxatga oluvchi deb ataladi) yoki ushbu serverdan alohida mavjud bo’lishi mumkin, ammo u bilan LDAP (RFC 1777), rouho (RFC 2167) va boshqa har qanday protokollar yordamida o’zaro aloqa qilish imkoniyati mavjud.

Proksi-serverlarning ikki turi mavjud – xolatni saqlagan holda va xolatni saqlamagan holda.

Birinchi turdagi server bir yoki bir nechta chiquvchi so’rovlarning paydo bo’lishiga olib kelgan kirish so’rovini xotirada saqlaydi. Server ushbu chiquvchi so’rovlarni ham eslab qoladi. Barcha so’rovlar server xotirasida faqat bitim tugaguncha saqlanadi, ya’ni so’rovlarga javoblarni kutish.

Birinchi turdagi server ko’proq xizmatlarni taqdim qilishi mumkin, ammo ikkinchi turdagi serverlarga qaraganda sekinroq. U oz sonli mijozlarga, masalan, mahalliy tarmoqqa xizmat ko’rsatish uchun ishlatilishi mumkin. Proksi-server holati to’g’risidagi ma’lumotlarni saqlashi kerak:

- signal ma’lumotlarini uzatish uchun TCP protokolidan foydalanadi; - signallarni ko’p darajali uzatish rejimida ishlaydi; - so’rovlarni ko’paytiradi.

Ikkinchi holat, proksi server chaqirilayotgan foydalanuvchini bir vaqtning o’zida bir necha yo’nalishda qidirganda, ya’ni paydo bo’ladi. proksi-serverga kelgan bitta so’rov ko’paytirilib, bir vaqtning o’zida ushbu yo’nalishlarning barchasida uzatiladi.

Xolatni saqlamagan holda server so’rovlar va ularga javoblarni oddiygina etkazadi. U birinchi turdagi serverga qaraganda tezroq ishlaydi, chunki protsessor manbai hollarni saqlashga sarflanmaydi, natijada ushbu turdagi server ko’proq foydalanuvchilarga xizmat qilishi mumkin. Bunday serverning kamchiliklari shundaki, uning asosida faqat eng sodda xizmatlarni amalga oshirish mumkin. Ammo proksi-server ba’zi foydalanuvchilar uchun xolatni saqlagan holda serveri va boshqalar uchun xolatni saqlamagan holda server sifatida ishlashi mumkin.

Foydalanuvchilarning proksi-server bilan ishlash algoritmi quyidagicha. IP telefoniya xizmatlarini ko’rsatuvchi provayder o’z foydalanuvchilariga proksi-server manzilini yuboradi. Chaqiruvchi ulanish so’rovini proksi - serverga yuboradi. Server so’rovni qayta ishlaydi, chaqirilayotgan foydalanuvchining manzilini aniqlaydi va so’rovni ushbu foydalanuvchiga yuboradi, undan so’ng so’rov muvaffaqiyatli bajarilganligini tasdiqlovchi undan javob oladi va so’rovni yuborgan foydalanuvchiga bu javobni yuboradi. Proksi-server uzatiladigan xabarlarning ba’zi sarlavhalarini o’zgartirishi mumkin va so’rovga javob qaytarilishi uchun so’rovni manbadan qabul qiluvchiga uzatish paytida uni qayta ishlagan har bir server buni SIP so’rovida ko’rsatishi kerak.